جستجوی انگاره خانه در آثار «سهراب سپهری» بر مبنای پدیدارشناسی تخیل «گاستون باشلار»

«خانه» یکی از مولفه‌های اصلی در تخیّل ادبی است که انگاره‌های متفاوتی را صورت‌بندی می‌کند. در انگاره ی خانه، مفاهیمی چون هویت یابی، دلبستگی، فضائیت وجود (به تعبیر هایدگر)، مکان کاوی روان (به تعبیر باشلار)، انسجام کالبد روان شناختی (از دیدگاه شولتز)، انگاره‌ی ماندلا یا تمرکز روان ناخودآگاه از جنبه ی روان شناختی یونگ و مانند آن، دیده می‌شود. خانه‌ی زادگاه مهم‌ترین انگاره‌ای است که در اشعار و آثار ادبی منثور می توان یافت. انگاره‌ی خانه که سرشار از رمانس، با تمام ویژگی‌های آن است، بی شک نزد هر شاعری دارای ویژگی‌هایی خاص، مطابق با رویکرد آن شاعر به جهان و هستی است و سبک شناسی این انگاره می‌تواند رویکردی مناسب برای شناخت جهان درونی و ذهنی شاعر باشد. مقاله ی حاضر به سبک شناسی انگاره‌ی خانه در هشت کتاب سهراب سپهری می‌پردازد و با بخش بندی آن به سه دوره ی متفاوت و متمایز، رویکرد سپهری را به مفهوم خانه، از ابتدا تا انتهای دوره ی شاعری در مجموعه‌ی هشت کتاب و همچنین کتاب ناتمام اطاق آبی بررسی می کند. از بررسی این سه دوره می‌توان دریافت که چگونه مفهوم خانه، در سه ایماژ متفاوت، در تخیّل ناخودآگاه سپهری شکل گرفته است و چگونه یک ایماژ مشخص – در اینجا خانه – در محور جانشینی تخیّل، به تصویری دیگر، دگردیسی می‌یابد. «خانه» یکی از مولفه‌های اصلی در تخیّل ادبی است که انگاره‌های متفاوتی را صورت‌بندی می‌کند. در انگاره ی خانه، مفاهیمی چون هویت یابی، دلبستگی، فضائیت وجود (به تعبیر هایدگر)، مکان کاوی روان (به تعبیر باشلار)، انسجام کالبد روان شناختی (از دیدگاه شولتز)، انگاره‌ی ماندلا یا تمرکز روان ناخودآگاه از جنبه ی روان شناختی یونگ و مانند آن، دیده می‌شود. خانه‌ی زادگاه مهم‌ترین انگاره‌ای است که در اشعار و آثار ادبی منثور می توان یافت. انگاره‌ی خانه که سرشار از رمانس، با تمام ویژگی‌های آن است، بی شک نزد هر شاعری دارای ویژگی‌هایی خاص، مطابق با رویکرد آن شاعر به جهان و هستی است و سبک شناسی این انگاره می‌تواند رویکردی مناسب برای شناخت جهان درونی و ذهنی شاعر باشد. مقاله ی حاضر به سبک شناسی انگاره‌ی خانه در هشت کتاب سهراب سپهری می‌پردازد و با بخش بندی آن به سه دوره ی متفاوت و متمایز، رویکرد سپهری را به مفهوم خانه، از ابتدا تا انتهای دوره ی شاعری در مجموعه‌ی هشت کتاب و همچنین کتاب ناتمام اطاق آبی بررسی می کند. از بررسی این سه دوره می‌توان دریافت که چگونه مفهوم خانه، در سه ایماژ متفاوت، در تخیّل ناخودآگاه سپهری شکل گرفته است و چگونه یک ایماژ مشخص – در اینجا خانه – در محور جانشینی تخیّل، به تصویری دیگر، دگردیسی می‌یابد.

Investigating the Images of Home in Sohrab Sepehri’s Poetry through Bachelard’s Phenomenology of Imagination

Ziba Parishani   Abstract “Home” is a key concept in literal imagination through which different imaginations are formed. Through the image of home in poetry different notions like identity, intimacy, belonging, the spatiality of the being (Heidegger), place seeking of the soul (Bachelard), the unification of psychological entity (Schultz) and the image of Mandala or centralization of unconscious (in Jung psychology) is formed. Home is the birthplace of the most important images which is seen in poetry and prose and is full of romantic perception of the world. This image finds particular perceptions in accordance with every poet’s worldview, and the understanding of these images is a crucial path in the understanding of inner world and imagination of every poet. This paper is aims to understand the image and meaning of home to Sohrab Sepehri. Through the classification of his poetry into three different phases, this paper investigates the approach to and understanding of Sohrab from the concept of home through studying and analyzing his poetry and the unfinished book of Blue Room.