تلاش برای ترسیم الگوی ارتباط روایی در مثنوی‌های بیدل

بیدل در مثنوی هایش به صورت جدی به موضوع انسان به عنوان رمزگان محوری خود پرداخته است. انسان، ابعاد و امکانات وجودی او، مهم ترین دغدغه ی بیدل است. از منظر بیدل، تمامی مظاهر هستی، زاییده‌ی «ادراک» آدمی است. وی در حکایت هایی که تنها یک شخصیت محوری دارند، سفر انسان را در جستجوی خود، روایت می کند. انسان مرکزی روایت بیدل، پس از جستجوهای بسیار درمی یابد که هرچه هست، از دایره‌ی «ادراک» و «وجود» او بیرون نیست و خود او، درواقع حقیقت یگانه‌ی هستی است. این پژوهش با بررسی ابعاد مختلف روایت مندی در مثنوی های بیدل براساس بلندترین حکایت ها و امکانات خوانش روایی و فهم روایت در نسبت با اندیشه‌ی بیدل، تلاش می کند تا نشان دهد وی با امکانات و ظرفیت هایی که در روایت خود به کارمی گیرد، چگونه و چه رابطه و نسبتی با مخاطب فرضی خود در مقام یک «انسان نوعی» دارد. درواقع، این پژوهش، هم عرض با بررسی رابطه‌ی میان «داستان» و «گفتمان»، به بررسی رابطه و نسبت میان «راوی»، «تک شخصیت محوری داستانی» و «مخاطب فرضی» می‌پردازد، تا بتواند نموداری ترسیم کند که جهتِ روایت بیدل را در لایه ها و سطوح مختلف داستانی به ما نشان دهد. 

An Attempt to Draw a Narrative Pattern in Biddle’s Masnavi

Abstract      In his Masnavi, Bīdil has seriously addressed human beings as a pivotal character. Human beings, his dimensions and existential potentials are among the most important concerns of the poet. To Biddle, all manifestations of existence lie in human &perception&. In his stories – where there is only one single central character – Bīdil narrates the journey of human in search of his own existence. In this journey, he finally realizes that there is nothing beyond the scope of his own “perception” and “existence”. This makes man the sole truth of the universe. The study tries to show what sort of relationship Bīdil establishes with his hypothetical reader, as a “typical human”, and how he achieves this by drawing on the potentials and power in his narratives. This is carried out by examining the various aspects of narration in Bīdil’s longest stories. In fact, this study, in order to draw a pattern of Biddle’s narrative at various layers of the story, along with examining the relationship between the &story& and &discourse&, examines the relationship between the narrator, the single pivotal character of the story and the hypothetical reader. ط