نقد و تحلیل روایت حکایت « زن صالحه که شوهرش به سفر رفته بود » در الهی‌نامه عطار بر اساس نظریه گرماس

آلزیرداس ژولین گریماس (algirdas julien greimas) یکی از نظریه پردازان حوزه‌ی روایت است که پس از پراپ در زمینه‌ی ساختارگرایی الگویی ارائه می‌کند که به الگوی کنشی معروف است. این الگو دربردارنده ی مولفه‌هایی است که نشان می‌دهد ساختار بنیادی روایت و زبان یکی است. در این مدل، کنشگران در قالب سه جفت متضاد، پیرنگ ایجاد می‌کنند. مولفه ی دیگر این نظریه، مربع معنایی است که مبتنی بر تقابل و ویژگی‌های متضاد است. پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل ریخت‌شناسانه‌ی یکی از حکایت‌های الهی‌نامه ی عطار براساس نظریه ی گریماس می‌پردازد. نکته ی مهم این بررسی آن است که طرح کلی داستان و نحوه‌ی روایت‌گری و شخصیت‌پردازی قهرمانان داستان، تابع یک نظم و چهارچوب کلی است. این حکایت با معیارهای الگوی گریماس منطبق است. همچنین با کمک مربع معناشناسی می‌توان ساختار کلی حکایت را به اجزای مشخصی که با هم در تقابل و تضاد هستند تجزیه کرد و به شناخت دقیق‌تری از روایت رسید. کنشگران، برادر شوهر، مرد جوان، بازرگان و اهالی کشتی، حرکتی را از شهوت و امیال شیطانی به «نه شیطانی» انجام می‌دهند و درنتیجه از جایگاه «نه   شهوت» به طرف پاکدامنی حرکت می‌کنند. واژه‌های کلیدی:  آلزیرداس ژولین گریماس (algirdas julien greimas) یکی از نظریه پردازان حوزه‌ی روایت است که پس از پراپ در زمینه‌ی ساختارگرایی الگویی ارائه می‌کند که به الگوی کنشی معروف است. این الگو دربردارنده ی مولفه‌هایی است که نشان می‌دهد ساختار بنیادی روایت و زبان یکی است. در این مدل، کنشگران در قالب سه جفت متضاد، پیرنگ ایجاد می‌کنند. مولفه ی دیگر این نظریه، مربع معنایی است که مبتنی بر تقابل و ویژگی‌های متضاد است. پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل ریخت‌شناسانه‌ی یکی از حکایت‌های الهی‌نامه ی عطار براساس نظریه ی گریماس می‌پردازد. نکته ی مهم این بررسی آن است که طرح کلی داستان و نحوه‌ی روایت‌گری و شخصیت‌پردازی قهرمانان داستان، تابع یک نظم و چهارچوب کلی است. این حکایت با معیارهای الگوی گریماس منطبق است. همچنین با کمک مربع معناشناسی می‌توان ساختار کلی حکایت را به اجزای مشخصی که با هم در تقابل و تضاد هستند تجزیه کرد و به شناخت دقیق‌تری از روایت رسید. کنشگران، برادر شوهر، مرد جوان، بازرگان و اهالی کشتی، حرکتی را از شهوت و امیال شیطانی به «نه شیطانی» انجام می‌دهند و درنتیجه از جایگاه «نه   شهوت» به طرف پاکدامنی حرکت می‌کنند.

Criticizing and Analyzing the Anecdote “the right women whose husband has gone on a trip” in Attar’s Ilāhī-Nāma based on Greimas theory

Algirdas Julien Greimas is one of the semioticians in the field of narrative who, after Propp,  presents a pattern in structural semantics  known as the actional model. This model includes components showing that the fundamental structure of narrative and language is the same. In this model, the actors create a plot within three contradictory pairs. Another component of this theory is the semantic square, which stem from a given oppositional properties. The present study, based on the Griemas theory, has performed a morphological analysis of one of the anecdotes of Attar’s IlāhīNāma, The important point of this study is that the outline of the story, the manner of narration and characterization of the protagonists are subject to a general order and framework. This narrative is consistent with the criteria of Griemas model. Also with the help of semantic square, the general structure of narrative with its contradictory elements has been examined and analyzed and it is found that the actors, i.e. the brotherinlaw, the young man, the merchant and ship inhabitants take a move from lust and evil desires to “noevil” and as a result, they move from the status of “nolust” to chastity.   ط