تحلیل و آسیب‏شناسی مهم‏ترین رویکردهای‏های نقد بر اشعار اخوان ثالث در مقاله‏های نمایه شده(1370- 1395)

یکی از شاخه‏های اصلی در نقد شعر معاصر، توجه به ویژگی‏های آثار شاعران، بر پایه‏ی رویکردهای رایج نقد بوده است. از میان شاعران مطرح سده‏ی اخیر، مهدی اخوان‏ ثالث(1307- 1369)، باتوجه به مقبولیت اشعارش، نمودی شاخص در پژوهش‏های شعر معاصر داشته و منتقدان بسیاری، به نقد اشعار او از زوایای گوناگون پرداخته‏اند. با نظر گرفتن اهمیت پژوهش‏های انجام‏شده، در شناخت بهتر وضعیت اخوان‏پژوهی و رویکردهای اصلی نقد اشعار او، در این مقاله، به روش تحلیل محتوا و با تاکید بر سه رویکرد اصلی زیبایی‏شناسی، نمادگرایی و اسطوره‏ای کهن‏الگویی، تعداد ‍‍52 مقاله‏ی نمایه شده در محدوده‏ی زمانی (1370 تا 1395)، طبقه‏بندی، معرفی و نقد شده است. نتایج نشان می‏دهد، نقدهای زیبایی‏‏شناسی با تاکید بر هنجارگریزی، بیش‏ترین بسامد را در پژوهش‏های این حوزه داشته است. در مقالات بررسی شده، همچنین بیش از همه بر جنبه‏های باستان‏گرایانه، نقد روایی و اسطوره‏ای اشعار اخوان توجه شده و بسیاری از جنبه‏های دیگر شعر او از نظر پژوهشگران دانشگاهی مغفول بوده است. از آسیب‏های علمی و روش‏شناسی مقالات نیز باید به بی‏توجهی پژوهشگران به پیشینه‏ی تحقیق و انتخاب موضوع‏های تکراری، نداشتن محدوده و روش مشخص پژوهش و برخی اجتهادات ذوقی اشاره کرد.

Analysis and Pathology of the Most Important Approaches to Criticisms of Akhavan- Sales’ poems in Indexed Articles (1991-2016)

AbstractOne of the main branches of contemporary poetry criticism, paying attention to the features of poets’ works, is based on approaches common in criticism. Among the prominent poets of this century, Mehdi AkhavanSales (19281990), has a prominent status in contemporary poetry research and many critics have criticized his poems from various perspectives. Considering the importance of the research conducted so far, the present article, to better understand approaches taken in the research performed on poems of AkhavanSales, along with the criticisms of his poems, has employed the content analysis method, with the emphasis given to three main approaches of aesthetics, symbolism and archetypal mythology. To accomplish this, 52 articles indexed in the period (1991 to 2016), have been classified, introduced and critiqued. The findings show that aesthetic criticism with an emphasis on abnormality have had the highest frequency in research conducted in this field. In the reviewed articles, while more attention has been paid to the archaic, narrative and mythological aspects of poems of AkhavanSales, many other aspects of his poetry have been neglected by academic researchers. Among the scientific and methodological drawbacks of the articles, it is found that researchers have neglected the research background, chose repetitive topics, failed to assign specific research scope, and have,at times, conducted research based on their personal tendency.