داستان‌های اپیزودیک در روایت‌های حماسی ایرانی و پیوند آن با قصه‌های پریان (بررسی موردی: شاهنامه و بهمن‌نامه)

وحدت و انسجام روایی و داستانی از ویژگی‌هایی است که از دیرباز به‌عنوان یکی از مولفه‌های مهم در نگاه به روایت‌های حماسی مطرح بوده است. حماسه‌های ایرانی به‌ویژه با توجه به متاخربودن زمان نگارش آن‌ها در مقایسه با حماسه‌های هندی و یونانی، گاه ساختاری اپیزودیک دارند و درخلال سلسله داستان‌ها، اپیزودهایی بدون ارتباط منسجم با داستان‌های پیش و پسِ خود آمده است، چنان‌که در ساختار کلان اثر حماسی نمی‌گنجند و به‌لحاظ ساختاری، روایت‌هایی فرعی هستند که به زنجیره‌ی خطی روایت حماسی افزوده شده‌اند. با توجه به بسامد این ویژگی در روایت‌های حماسیِ ایرانی، شناخت الگوهای روایی و اسطوره‌ایِ حاکم بر داستان‌های اپیزودیک از ضروریات پژوهش در این حوزه است. براین‌اساس با بررسی دو اثر شاهنامه و بهمن‌نامه یازده داستان اپیزودیک استخراج شده است؛ سپس با استخراج کمینه‌های رواییِ این داستان‌ها، تببین ساختار روایی آن‌ها، تحلیل ژرف‌ساخت اسطوره‌ای و بررسی چگونگی پیوند یافتن آن‌ها با ساختار کلان اثر در جریان تکوین روایت حماسی، در پی تبیین الگوهای روایی و اسطوره‌ایِ حاکم بر داستان‌های اپیزودیک در روایت‌های حماسی هستیم. نتایج تحقیق بیانگر تفاوت‌های قابل‌توجه خاستگاه‌ها و ساختارهای روایی و اسطوره‌ایِ این اپیزودها با ساختار کلان روایت‌های حماسی و ارتباط آن‌ها با قصه‌های پریان است.