انتساب قطعه‌ای از کمال‌الدّین اسماعیل به فرخاری در تذکره‌الشّعرای دولتشاه سمرقندی (مقاله کوتاه)

یکی از زمینه‌های پژوهشی درباره‌ی جُنگ‌ها و سفینه‌ها، بررسی انتساب‌های اشعار در برخی از آنهاست که گاه به اشتباه آمده و سبب شده‌ است تا محقّقان و پژوهشگران حوزه‌ی تاریخ ادبیات به سفینه‌ها و بیاض‌ها با دید احتیاط بنگرند و چندان به انتساب‌های جُنگ‌پردازان اعتماد نکنند. هرچند این انتقاد را می‌توان تا حدودی درباره‌ی بیشتر سفینه‌ها صادق دانست و بایسته است با احتیاط به انتساب‌های اشعار در جُنگ‌های متاخّر و حتّی کهن نگریست؛ با این حال نمی‌توان از برخی انتساب‌ها در این بیاض‌ها درباره‌ی اشعار سخنوران گمنام و حتّی مشهور چشم پوشید. زیرا از رهگذر برخی از این انتساب‌ها، بدان شرط که با دیگر منابع معتبر سازگار باشند گاه می‌توان در پژوهش‌های شعرشناسی، گوینده‌ی واقعی شعری را شناخت که در نتیجه سخن تمامی منابع و حتّی تذکره‌های معتبر در مورد یک انتساب منسوخ خواهد شد. نگارنده در این نوشتار، با استفاده از دو سفینه‌ی کهن و متاخّر و نیز نسخ دیوان کمال‌الدّین اسماعیل(568؟–635 ق.)، نشان داده است که قطعه‌ای در دیوان کمال‌الدّین، در تذکره‌ی دولتشاه (تالیف: 892 ق.) به اشتباه به فرخاری، از شاعران سده‌ی پنجم هجری منسوب شده که این اشتباه به تذکره‌ها و منابع معاصر نیز راه یافته است.

Attribution of a Poem by Kamālodin Ismāil to Farkhāri in Dowlatshāh Samarghandi’s Poets’ Biography (Tazkeratolshoarā)

One area of research in classical Persian literature is the attribution of poems to different poets making researchers cautious in dealing with such biographies and collections. Yet, one cannot ignore such attributions all together as there are sometimes instances where one can  recognize the true writer of a piece of poetry. In this paper, with the help of two collections, one recent and one old, as well as the collected poems of Kamālodin Ismāil  it is argued that a piece of his poetry has been of wrongly attributed to Farkhāri in Dowlatshāh Samarghandi’s Poets’ Biography.