مدل ساختاری از تاثیر فشارزاهای تحصیلی بر فرسودگی تحصیلی: نقش واسطه‌ای ادراک از جو آموزشی خلاق و اهمال‌کاری تحصیلی

پژوهش حاضر با هدف نقش واسطه‌ای ادراک از جو آموزشی خلاق و اهمال‌کاری تحصیلی در رابطه میان فشارزاهای تحصیلی و فرسودگی تحصیلی صورت پذیرفت. طرح پژوهش، همبستگی از نوع مدل‌‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه‌ آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان متوسطه‌ دوم شهر سنندج در سال تحصیلی 99-1398 بود. 250 دانش‌آموز متوسطه‌ دوم به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند و به پرسش‌نامه‌های ادراک از جو آموزشی خلاق، اهمال‌کاری تحصیلی، فرسودگی تحصیلی و فشارزاهای تحصیلی پاسخ دادند. داده‌ها به روش مدل‌‌یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزارهای آماری spss-22 و amos-24  تحلیل شد. بر اساس نتایج، مدل پژوهش از برازش مطلوب برخورداراست. نتایج آزمون مدل نشان داد اهمال‌کاری تحصیلی دارای اثر مستقیم مثبت و معنی‌دار بر فرسودگی تحصیلی بود. اما فشارزاهای تحصیلی و جو آموزشی خلاق دارای اثر معنی‌داری بر فرسودگی تحصیلی نبودند. جو آموزشی خلاق دارای اثر مستقیم منفی و معنی‌دار بر اهمال‌کاری تحصیلی بود. اما فشارزاهای تحصیلی اثر مستقیم و معنی‌داری بر اهمال‌کاری تحصیلی نداشت. همچنین فشارزاهای تحصیلی دارای اثر مستقیم منفی و معنی‌دار بر جو آموزشی خلاق بود. نتایج اثرات غیرمستقیم مدل نشان داد فشارزاهای تحصیلی از طریق میانجی‌گری جو آموزشی خلاق و اهمال‌کاری تحصیلی اثر غیرمستقیم بر فرسودگی تحصیلی دارد. اما فشارزاهای تحصیلی از طریق میانجی‌گری جو آموزشی خلاق اثر غیرمستقیم بر اهمال‌کاری تحصیلی نشان نداد. همچنین، جو آموزشی خلاق از طریق میانجی‌گری اهمال‌کاری تحصیلی اثر غیرمستقیم بر فرسودگی تحصیلی داشت. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، از طریق کاهش فشارزاهای تحصیلی و ایجاد جو آموزشی خلاق، می‌توان اهمال‌کاری را بهبود و از شدت فرسودگی تحصیلی در دانش‌آموزان کاست.

the structural model of the effect of academicstress on academic burnout: the mediating role ofperception of creative educational environmentand academic procrastination

the purpose of this study was to investigate the mediating role of perception of creative educational environment and academic procrastination in the relationship between academic stress and academic burnout. this research adopted a correlational design and used structural equation modeling to analyze the relationship between the variables. the population of this study included all students of senior high schools in sanandaj in theacademic year 2018-2019. of these students, 250 students were selected as the study sample using a random multistage cluster sampling method. the participants were asked to fill out the following questionnaires: creative educational climate, academicprocrastination, academic burnout, and academic stress. data analysis was performed using structural equation modeling, spss (version 22), and amos (version 24). the results showed that the research model provided the optimal fit to the data. furthermore,the results showed that while academic procrastination had a positive and significant direct effect on academic burnout, academic stress and creative educational environment did not have a significant effect on academic burnout. creative educational environment had a significant negative effect on academic procrastination, but academic stress had no significant direct effect on academic procrastination. also, academic stress had a negative and significant direct effect on the creative educational environment. regarding the indirect effects, the results showed that academic stress had an indirect effect on academic burnout through the mediating role of creative educational environment and academicprocrastination. however, academic stress did not have an indirect effect on academic procrastination through the mediating role of creative educational environment. also, creative educational environment had an indirect effect on academic burnout through the mediating role of academic procrastination. according to the obtained results, by reducing academic stress and creating a creative educational climate, procrastination canbe improved and academic burnout among students can be reduced.