چالش‌های یاددهی-یادگیری ریاضی در دوره تحصیلی ابتدایی: یک پژوهش نظریه‌ی مبنایی

عوامل متعددی سبب شده است که امر یاددهی – یادگیری درس ریاضی در دوره ابتدایی از کارآمدی لازم برخوردار نباشد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر واکاوی چالش های یاددهی-یادگیری ریاضی در دوره تحصیلی ابتدایی تعیین شد. از رویکرد پژوهش کیفی و روش پژوهش نظریه مبنایی استفاده شد. گروه هدف شامل معلمان دوره ابتدایی شهر یزد بود که انتخاب آنها با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند نظری انجام شد. با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته تعداد 14 مصاحبه با معلمان دارای سابقه تدریس حداقل 5، و به‌طور میانگین 9 سال انجام شد و اشباع نظری حاصل گردید. داده‌ها به شیوه «کدگذاری» و «مقوله بندی» در سه سطح کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. همچنین برای تعیین اعتبار داده ها، از روش «سه سوسازی» در قالب راهبردهای تطبیق توسط شرکت‌کنندگان، بازاندیشی پژوهش گر و بررسی از سوی متخصصان پژوهش کیفی تیم تحقیق استفاده شد. در مجموع یافته ها موید ابعاد شش گانه نظریه مبنایی بود. نتایج نشان داد «پدیده محوری» شامل «پیچیدگی درس و عدم تناسب زمانی-روشی» است. همچنین مهم ترین «شرایط علّی» شامل: ضعف در پشتوانه ی پژوهشی و صلاحیتی و کم توجهی به مبانی و اصول برنامه ریزی بود. به علاوه، «ویژگی های زمینه ای» شامل: زمینه های رفتاری و زمینه های سخت افزاری – مالی، و «شرایط محیطی» دربردارنده محیط فرهنگی-اجتماعی، خانوادگی، اقتصادی و سیاست گذاری بود. همچنین، «راهبردها» شامل: پذیرش سلب اختیار و رجوع به موسسات کمک آموزشی بود. در نهایت، «پیامدها» بیانگر اضطراب و بیزاری از درس ریاضی، و تراکمی شدن مشکل یادگیری و عدم کاربست بود.

challenges of math teaching-learning in elementary education: a grounded theory research

numerous factors have caused the teaching and/or learning of mathematics in elementary schools not to be effective enough. in this regard, the purpose of this grounded theory qualitative research was to determine the challenges of math teaching/learning in elementary schools. the target group included all teachers of elementary schools in yazd who were selected using purposive sampling method. using semi-structured interview, interviews were conducted with teachers with who had at least 5 years and an average of 9 years of teaching experience until theoretical saturation was achieved (n = 14). to analyze the data, the interviews were transcribed and coded using open, axial, and selective coding. subsequently, some qualitative researchers, as well as the participants themselves, were invited to review the data and make the necessary modifications to make them both credible and reliable. ultimately, the challenges identified for teaching/learning mathematics in elementary schools were classified in terms of a six-dimensional paradigm, specifying the core, causal, contextual, and environmental conditions that rise to these challenges, as well as the strategies teachers and students adopt accordingly and the potential consequences. based on the results, the core category included lesson complexity and temporal-methodical mismatch. on the other hand, the most important causal conditions encompassed weakness in research and competency support and lack of attention to the principles of planning. the contextual conditions included behavioral contexts and hardware-financial contexts. the environmental conditions included the socio-cultural background, the family, the economic and policy making environment. the strategies included feeling of deprivation of authority on part of teachers and referring to educational aid institutions on part of the students. finally, the consequences of adopting such strategies were found to be anxiety and aversion to mathematics, accumulated math learning difficulties and non-applicable math learning.