کالبدشکافی مولفه‌های فرهنگ در قلمرو آموزش و یادگیری دانشگاهی

هدف از پژوهش حاضر، کالبدشکافی مولفه‌های فرهنگ در قلمرو آموزش و یادگیری دانشگاهی است. فرهنگ‌ دانشگاهی مفهومی سیال و چندبعدی بوده، و شناخت آن مستلزم رویکردی جامع‌نگر و کل‌گرا است. پژوهش کیفی حاضر با استفاده از روش فراترکیب به‌طور خاص با استفاده از راهبرد هفت‌ مرحله‌ای سندلوسکی و باروسو تدوین شده‌ است. یافته‌ها با تکنیک تحلیل مضمون استخراج و طبقه‌بندی شدند. در مجموع 156 مضمون پایه‌ای احصاء‌ شد، سپس در قالب 29 دسته مضامین سازمان‌دهندۀ سطح دوم دسته‌بندی شدند، و در مرحلۀ بعد جهت ترسیم مدلِ شبکۀ مضامین و ترکیب آن‌ها، 29 دسته مضامین سازمان‌دهندۀ سطح دوم در هفت دسته مضامین سازمان‌دهندۀ سطح اول به این صورت تلفیق شدند: 1 مولفه‌های سمبولیک (ارزش‌ها، آداب و رسوم، نمادها)؛ 2هویت‌بخشی (هویت‌بخشی به دانشگاه؛ هویت‌بخشی به جامعۀ دانشگاهیان، جامعه‌پذیری دانشگاهیان)، 3وجودی (چندبعدی بودن فرهنگ دانشگاهی، هنجارها، کثرت فرهنگ دانشگاهی، قاعده‌مندی، بازتولید فرهنگی)؛ 4آکادمیک (نظام یاددهی و یادگیری، کیفیت آموزش، استقلال و آزادی علمی، هم‌زیستی با اخلاق علمی، حکمرانی دانشگاهی)؛ 5 علمیمعرفتی (هنجارهای علمی، توسعۀ علم، نوآوری و ارزش آفرینی)؛ 6ساختاری (صورت‌پذیری فرهنگ دانشگاهی، تعامل خرده فرهنگ‌ها، انطباق با پیچیدگی محیطی)؛ 7کنش‌گری (مشارکت اعضا، جهت‌دهنده به کار اعضا، تعاملات فرا‌دانشگاهی، روابط دانشگاهیان، تسهیم دانش اعضا، اعتماد دانشگاهی، رشد حرفه‌ای). در پایان شبکۀ مضامین استخراج و ترسیم شد. فرآیند مطالعۀ اکتشافی حاضر نشان داد فرهنگ دانشگاهی بر هفت ستون پایدار تکیه زده ‌است. هرچند میزان تاکید مولفان بر هر ستون برابر نیست اما هر‌گونه سیاست‌گذاری فرهنگی ناگزیر باید به همۀ این ارکان هم‌زمان توجه کند.