بررسی نظری و تطبیقی مبانی حدیثی محمدامین استرآبادی با شیخ یوسف بحرانی

اخباریان از جریان‌های فکری برآمده در مکتب تشیع امامیه‌اند که با دو شاخصۀ حدیث بسندگی و دوری‌گزینی از عقل در قرن یازدهم ظهور یافتند. دو محدث و فقیه وارسته، صاحب فوائد المدنیة و صاحب حدائق الناضرة که هریک به دو طیف از اخباریان منتسب‌اند، به‌رغم داشتن یک خط کلی، دارای رویکردها و کارکرد‌های متفاوتی نسبت به حیثیت صدوری روایات و اعتبار حجیت اخبارند. این مقاله به روش تحلیلی‌توصیفی درصدد است تا از رهگذر استخراج آراء و باورهای بنیادین این دو عالِم و تطبیق این آراء با یکدیگر، به مبانی‌ای که آنان بدان تصریح داشته، دست یابد و موارد اشتراک و اختلاف ناشی از مبنای هر دو را نسبت به اعتبار روایات مورد ارزیابی قرار دهد. نتایج نشان می‌دهد که هر دو به‌اجمال بر مبانی مشترکی همچون صحیح شمردن احادیث کتب روایی، ناکارآمدی تنویع حدیث، عدم اعتبار عقل در تفسیر نصوص، حجیت خبر واحد در احکام و عقاید تکیه نموده‌اند. ازجمله موارد اختلاف ناشی از مبنای آنان نسبت به اعتبار روایات که قابل ذکر است، حجیت نداشتن ظواهر قرآن و روایات نبوی از غیر طریق اهل‌بیت(ع) توسط استرآبادی است که محدث بحرانی در این باب با وی همراه نیست.

theoretical and comparative study of hadith foundations of muhammad amin astarabadi with sheikh yūsuf baḥrānī

introductionakhbarists are one of the movement of thought that arose in the imami school of shiism, which emerged in the 11th century with the two characteristics of hadith sufficiency and avoidance of reason.two pious muhaddith and jurisprudents, the owner of fawa’id al-madaniyyah and the owner of ḥada’iq al-nāḍarah, each of whom is attributed to two ranges of akhbaris, who have a high scientific position and, despite having a general line, have different approaches and functions regarding the authority of issuance hadiths and the validity of authority. among the radical prominent scholars of this movement, mohammad amin astarabadi is the founder of the akhbari trend in the 11th century.he also institutionalized extremism in the thought of akhbarism with opinions such as abandoning the qur’an due to the lack of authenticity of its dhawahir and the error of ijtihad and slandering the mujtahids. during the time of sheikh yusuf baḥrānī, this school assumed the color of moderation by criticizing the extremes of astarabadi. muhaddith baḥrānī is a full-fledged representative of the spectrum of moderate akhbarists.