ارزیابی روایات اسرائیلی ابن‌عباس (م 68ق) و انگارۀ اثرپذیری وی از تعالیم یهود

عبدالله بن عباس (م 68ق) از مفسران برجستۀ قرآن که میراث حدیثی و تفسیری او سهم بزرگی در تکوین علوم مختلف اسلامی ازجمله تفسیر داشته مورد توثیق رجال‌شناسان فریقین قرار گرفته است؛ اما برخی از عالمان مسلمان و خاورشناسان با استناد رجوع ابن‌عباس به علمای یهود برای درک برخی مفاهیم و حتی واژگان قرآنی، او را متهم به نشر اسرائیلیات کرده و در وثاقت او ایجاد تردید نموده‌اند. درمقالۀ پیش رو، با به‌کارگیری روش تحلیل اسنادی و محتوایی در استناد به منابع و تحلیل و نقد، صحت یا سقم این ادعا بررسی شده و این نتیجه به دست آمده که نه‌تنها دلایل و مستندات آنان ناتمام بوده است، بلکه با مطالعۀ سیرۀ عملی ابن‌عباس روشن می‌گردد که او خود از سردمداران مبارزه با اسرائیلیات‌پراکنان بوده و مردم را از رجوع به آنان بازداشته و با اقامۀ براهین و ادله، دروغ‌گویی افرادی چون کعب‌الاحبار را برملا کرده است و حتی اگر بتوان پذیرفت که ابن‌عباس به علمای یهود رجوع داشته، در مسائل کم‌اهمیتی چون عدد اصحاب کهف و ... بوده که در وثاقت و اهمیت جایگاه ابن‌عباس خللی ایجاد نکرده است.

the evaluation of israeli traditions of ibn abbas (68 lunar year) and the idea of the influence of jewish teachings on him

introduction muslim scientists and many orientalists, have considered abdullah ibn abbas as a prominent and influential figure in the emergence and development of various islamic sciences including interpretation, vocabulary, history, and jurisprudence, from the past until now, and have considered an irreplaceable role for him especially in the field of interpretation. but some orientalists have tried to take the essence of islamic teachings from the important figures of the starting era of islam such as ibn abbas, and tried to show that they have been taken from jewish and christian religions.