روش فهم و تبیین روایات در دو شرح عقل ‌گرا و نقل‌ گرای ملاصدرا و مجلسی بر کافی

هریک از شارحان حدیث با رویکرد خاصی به تبیین روایات پرداخته‌اند. از این میان می‌توان به دو رویکرد عقل‌ گرایی فلسفی و نقل ‌گرایی اشاره کرد. برای شناخت بهتر تاثیر این دو رویکرد در روش فهم و تبیین روایات، لازم است که آن‌ها را مورد مطالعه قرار داد. برای این منظور در این پژوهش با روش مقایسه‌ای، به مطالعۀ موردی شروح دو اندیشمند تاثیرگذار عصر صفوی (ملاصدرا و محمدباقر مجلسی) بر کتاب کافی پرداخته شده است. نتیجه اینکه گاهی نگرش منطقی و فلسفی ملاصدرا در تبیین معنای لغات تاثیرگذار بوده است. همچنین در مواردی که بحث صرفی به اختلاف در معنا منجر می‌شده، مجلسی به آن موارد، بیشتر توجه نشان داده است. در مباحث نحوی نیز به نظر می‌رسد هرچند ملاصدرا به این مباحث توجه دارد، اهتمام مجلسی به این مباحث بیشتر است. در استناد به روایات، منبع روایت برای ملاصدرا اهمیت خاصی ندارد، ولی برای مجلسی دارای اهمیت است. برخلاف ملاصدرا، مجلسی در شرح بخش اصول کافی، بسیار از دیگر شروح کافی بهره برده و تکیۀ وی بر آن‌ها به‌نحو شگرف‌آوری بسیار است. مجلسی هرچند در برخی موارد درخصوص فلسفه و تصوف موضع‌گیری منفی از خود نشان داده، گاهی در شرح خود، به نقل اقوال فلاسفه و عرفا پرداخته است.

the method of understanding and explaining hadiths in the two rationalistic and transmitivistic commentary of kāfī by mullā ṣadrā and majlisī

introductionhadith is one of the important sources for nderstanding and knowing about different aspects of islam. hadith, like many other texts, needs explanation and interpretation, that's why scholars have been explaining it for a long time. each of the hadith commentators has explained the hadiths with a special approach. among these, we can mention two approaches, philosophicalrationalism and transmitivism. in the safavid era, some hadith commentators used these two approaches to explain hadiths. to better understand the effectsof these two approaches in the method of understanding and explaining traditions, it is necessary to study them. materials and methodsin this study, we use a comparative method to study the commentaries of two influential thinkers of the safavid era, namely mullā ṣadrā and muhammadbāqir majlesī, who are respectively a rationalist philosopher and atransmitivistic scholar, on the book kāfī.results and discussionthe result of this study shows that although there is no significant difference between mullā ṣadrā and majlisī in explaining the meaning of words, in some cases, mullā ṣadrā's logical and philosophical view has been influential in his explanation of words. in morphological topics even though mullā ṣadrā has paid attention more than majlisī in some cases, but in cases where the discussion led to a difference in meaning, majlisī has paid more attention to those matters than mullā ṣadrā. this difference between mullā ṣadrā andmajlisī is due to their attitude in explaining hadiths; explaining that mullāṣadrā often explains traditions with one aspect and does not tend to mention different aspects, but unlike him, majlisī is very attentive in mentioning..