بررسی سندی و دلالی روایت «رَحِمَ‏ اللَّهُ‏ عَبْداً اَحْیا اَمْرَنَا»

احادیث ائمۀ اطهار(ع) از سرمایه‌های بزرگ معرفتی و هدایتی در تبیین و تفسیر آیات الهی‌اند. یکی از این احادیث گهربار حدیث «رَحِمَ‏ اللَّهُ‏ عَبْداً اَحْیا اَمْرَنَا»، از امام رضا(ع) است که در عیون اخبار الرضاو معانی الاخبار شیخ صدوق آمده است. این روایت از سایر امامان نیز با همین مضمون صادر شده که بیانگر اهمیت آن است. فهم مراد از «احیای امر» در حدیث فوق محل بحث این مقاله است. این نوشتار به روش توصیفی‌تحلیلی به بررسی دلالی روایت یادشده پرداخته است. با تشکیل خانوادۀ حدیث و توجه به روایات دیگری که با همین مضمون است، معلوم شد احیای امر ائمه(ع) به تعلّم و تعلیم معارف آنان است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که علوم امامان معصومk از جانب خداوند است و زمینۀ پذیرش آن در هر انسانی که از فطرت الهی منحرف نشده باشد، وجود دارد. همچنین یاد گرفتن و یاد دادن علوم و معارف ائمۀ اطهار(ع) نقش اساسی در تبعیت و پیروی مردم از آنان دارد. بخشی از نوآوری این مقاله، تبیین بارزترین مصادیق «احیای امر» است که عبارت‌اند از برگزاری مجالس و تشکیل کلاس‌های معرفت‌افزایی، امر به معروف و نهی از منکر، و تشکیل نظام ولایی برای تحقق عدالت در تمام ابعاد زندگی فردی و اجتماعی؛ اما تمام موارد یادشده زمینه و بستر را برای «احیای امر» فراهم می‌کند و تحقق واقعی احیای امر ائمۀ اطهار(ع) در پیروی و تبعیت از آنان و زنده نگه داشتن نظام ولایی برای تحقق عدالت و تربیت انسان کامل است.

the authority and signification of the tradition: raḥima al-lāhu ’abdan aḥyā amranā

ali akbar ḥekamizadeh believes in the qur’anic view of sufficiency in religion. according to him, the qur’an is the only source that can be used to deduce religious teachings and rules and for all religious issues, only the qur’an should be used. the adherents of this view denied the authority of the traditions, and ḥekamizadeh also denied the authority of all the traditions in deriving the rules and religious teachings. he has dealt with this view in his book &mysteries of a thousand years& and has cited arguments to deny the authenticity of the traditions. according to the preferred view, sufficiency in religion is invalid, and the argument for denying the authenticity of all traditions is rejected. this article tries to analyze, critique and reject ali akbar ḥekamizadeh’s views on the qur’anic view on sufficiency in religion and denial the authenticity of traditions with a descriptive method. although some scholars, including imam khomeini, have examined and criticized the issues raised by the &mysteries of the thousand years&, it seems that criticizing ḥekamizadeh’s view on the denial of the authenticity of traditions requires more extensive research.