مفهوم‌شناسی تطبیقی و تحلیلی حب در روایات کافی و صحیح بخاری به روش تحلیل محتوا

اصول کافی و صحیح بخاری از منابع معتبر روایی شیعه و اهل سنت است که پیروان این دو مذهب در بسیاری از اصول و فروع دین اسلام به آن استناد می‌کنند. از آموزه‌های مهمی که در این دو کتاب، روایاتی دربارۀ آن ذکر شده و ابوابی به آن اختصاص داده شده، محبت است. نوشتار حاضر به‌منظور بررسی تطبیقی اصول کافی و صحیح بخاری در موضوع محبت، به تحلیل محتوای واژۀ حب و مشتقات آن در این دو کتاب پرداخته است.واژه‌ها و موضوعات استخراج‌شده از تحلیل محتوای روایات نشان می‌دهد حب در اصول کافی با مفاهیم کلیدی عقل، ایمان، دین، صفات خدا، اطاعت، تقوا، معرفت و اهل‌ بیت ارتباطی وثیق دارد و دارای لایه‌های معنایی متعددی چون حب معبود و عبد، حب رسول خدا و اهل‌ بیتk و حب انسان‌ها و هم‌نوعان و مومنان و حب مذموم است. و بیشتر حجم روایات کافی به دوری از حب دنیا که جهالت و عجز و غوایت است، اشاره دارد. اما در صحیح بخاری حب تنها با ایمان و بِر ارتباط دارد و بیشتر حجم روایات به لایه‌های معنایی حب می‌پردازد که حب میان عبد و معبود، حب به رسول خدا و انسان‌ها را شامل می‌شود؛ اما اشاره‌ای به حب اهل‌ بیت نشده است.

Comparative and analytical Study of Ḥubb in Traditionsof al-Kāfī and Bukhārī’s al-Saḥīḥ, by Content Analysis Method

alKāfī and Bukhārī’s alSaḥīḥ are the authoritative sources of Shiite and Sunni Hadith that the followers of these two schools refer to them in many principles and subprinciples of Islam. One of the important teachings about which traditions are mentioned in these two books is &Ḥubb& (love). The present article has analyzed the content of the word love and its derivatives in these two books in order to comparatively study alKāfī and Bukhārī’s alSaḥīḥ in the subject of love. The words and topics extracted from the analysis of the content of the traditions show that love in alKāfī is closely related to the key concepts of intellect, faith, religion, attributes of God, obedience, piety, knowledge and Ahl alBayt (pbuh) and has several semantic layers such as love of God, love of Prophet, love of humans and believers and love of Prophet’s family. Most of the traditions of alKāfī refer to the avoid the love of the world, which is ignorance and Helplessness and powerlessness. But in Bukhārī’s alSaḥīḥ, love is related only to faith and beneficence, and most of the traditions deal with the semantic layers of love, which include love between the slave and the god, love for the Messenger of God and human beings; But there is no mention of the love of the Ahl alBayt (pbuh).