بررسی منظورشناسانۀ برهان‌های زبانی احادیث پیامبر

منظورشناسی که به بررسی کلام میان متکلم و مخاطب در جهت ایجاد انگیزۀ ارتباطی معین بین طرفین اشاره دارد، ازجمله مبانی ای است که در علم زبان شناسی نوین دارای جایگاه ویژه ای است. »اقناع « که فرایندی ارتباطی زبانی است، بر پایۀ هدفی مشخص و نقطۀ غایی هر گفتمان است. پیامبر2 در گفتمان های خود، از برهان های زبانی برای جذب مخاطب چنان استفاده کرده است که انسان باوجوداینکه گویندۀ آن ها »بشر « است، به آسمانی بودن آن سخنان اذعان می کند. این پژوهش بر آن است تا با رویکرد کاربردشناسی و توصیفی، جنبه های برهان زبانی را در گفتمان های رسول اکرم2 موردتحلیل و واکاوی قرار دهد. دستاورد تحقیق بیانگر آن است که »مقدمه «های برهانی خطبۀ پیامبر2 که حول محور دین جدید است، گوش مخاطبان را به شنیدن سخنان وی تیز می نمود و عقل و عاطفۀ آنان را تسخیر می کرد. وی با بازکردن فضای گفت وگو در گفتمان ها، فضای حاکم بر آن ها را که برهان یک طرفه بود، به برهان گفت و گویی کشاند. او با استفاده از »تکرار « که کاربستی ارتباطی اقناعی است، کلام خود را در ذهن مخاطب تثبیت می کرد.