اعتبارسنجی عقل تاویلگرا در روایات تفسیری مجاهد بن جبر
|
|
|
|
|
نویسنده
|
نجارزادگان فتحالله ,نجفپور جعفر
|
منبع
|
حديث پژوهي - 1396 - دوره : 9 - شماره : 17 - صفحه:7 -38
|
چکیده
|
دعوت های مکرر قرآن به تدبر، تفکر و تفقه، همه حاکی از این واقعیت است که نیروی ادراک انسان و حاصل تاملات منطقی او، دارای اعتبار و ارزش مثبت معرفتی است. به طور مسلم، یکی از مهم ترین منابع تفسیر قرآن، عقل است. کاربرد عقل در تفسیر قرآن به دو نوع تقسیم می شود: عقل مصباح و عقل منبع. مجاهد (متوفی 101هجری) که از صدر مفسران تابعی است، با عقل گرایی در آرای تفسیری اش، از دیگران مفسران صحابه و تابعین، متفاوت و ممتاز شده است. جریان تفسیری حاکم در عصر صحابه و تابعین، راهبرد تفویض، به معنای تسلیم در برابر ظواهر معارفی از آیات و روایات بود، به نحوی که درخصوص تاویل آیات و روایات، به ویژه آیات و روایات صفات خدا احتیاط می کردند، جمعی از تابعین مانند سعید بن مسیب، شعبی، نافع و دیگران براین اساس به تفویض گراییدند. مجاهد با استفاده از عقل تاویل بخش، براساس مخالفت ظواهر برخی آیات با قرینۀ قطعی عقلی، به تاویل ظواهر آن آیات پرداخته است. اعتبارسنجی آرای تفسیری مجاهد در حوزۀ عقل تاویل گرا، تا حدود قابل توجهی، همسو و هم جهت با بیانات تفسیری اهل بیتk است.
|
کلیدواژه
|
مجاهد بن جبر، عقل تاویلگرا، اعتبارسنجی، دیدگاه اهل بیت.
|
آدرس
|
دانشگاه تهران, ایران, دانشگاه قرآن و حدیث قم, ایران
|
پست الکترونیکی
|
jafarnajafpoor@gmail.com
|
|
|
|
|