اثر همزیستی قارچ piriformospora indica بر تحمّل به شوری و خشکی استویا (stevia rebaudiana) در شرایط درون ‏شیشه‏ای

برای بررسی اثر همزیستی قارچ اندوفیت piriformospora indicaبر برخی ویژگی‌های رویشی و فیزیولوژیک گیاه دارویی استویا (stevia rebaudiana bertoni) در شرایط تنش هم‌زمان شوری و خشکی، آزمایشی به‌ صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار در آزمایشگاه کشت بافت پژوهشکدۀ ژنتیک و زیست‏فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. عامل‏های آزمایش، سه سطح پتانسیل اسمزی (صفر، 5 و 10 بار)، سه منبع اسمزی nacl (n)، مانیتول (m) و nacl+ مانیتول (na+m) و تیمار همزیستی قارچی در دو سطح بدون‌ تلقیح‌ و تلقیح قارچ p. indica بود که به‌ ‌مدّت یک ماه به گیاهچه‏ها اعمال شد و سپس صفات رویشی و فیزیولوژیک اندازه‏گیری شد. نتایج حاصل از تجزیۀ واریانس نشان داد که برهم‌کنش سطوح، منبع اسمزی و همزیستی قارچی در بسیاری از صفات بررسی‌شده، معنی‏دار است. قارچ p. indicaدر سطح اسمزی 5 بار با کاربرد مانیتول و ترکیب هم‌زمان دو منبع اسمزی (na+m)، وزن خشک برگ (به‌ترتیب 112 و 156) و بخش هوایی (به‌ترتیب 49 و 144 درصد) را نسبت به شاهد افزایش داد. در مجموع، قارچ p. indica در بیشتر سطوح و منابع اسمزی مطالعه‌شده، رشد رویشی اندام‏های گیاهی را بهبود بخشید که بیشترین اثر مثبت آن در تنش خشکی ناشی از مانیتول و همچنین ترکیب هم‌زمان nacl و مانیتول (na+m) و به‏ویژه در تنش اسمزی متوسّط (5 بار) مشاهده شد. بنابراین، نتایج این پژوهش، کارایی مثبت تلقیح قارچ p. indica در افزایش تحمّل گیاه دارویی استویا نسبت به تنش اسمزی بود.