بررسی برخی صفات بیوشیمیایی نهال‌های دو ساله لیموآب شیراز (Citrus aurantifolia L. var. Mexican lime) در برابر تنش دمای پایین پس از تیمار با گلایسین بتایین

گلایسین بتایین یکی از مهم‌ترین ترکیبات محلول سازگار (compatible solute) است که جایگزین آب آزاد سلول شده، ضمن ایفای نقش آنتی‌اکسیدانی، وظیفه حفاظت از پروتیین‌ها و غشا را نیز دارد. وجود آن در برخی گیاهان سبب افزایش مقاومت به تنش‌های مختلف غیر‌زیستی مانند تنش دمای پایین می‌شود. در بررسی حاضر، تاثیر کاربرد خارجی گلایسین بتایین در تنش دمای پایین روی نهال‌های دو‌ساله لیموآب شیراز به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار شامل 5 سطح گلایسین بتایین (صفر (شاهد)، 5/2، 5، 5/7 و 10 میلی‌مولار) و 5 سطح تنش دمایی (6-، 4-، 2-، 0، 2 درجه سانتیگراد) ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تیمارهای 5/7 و 10 میلی‌مولار گلایسین بتایین در مقایسه با سایر غلظت‌ها، به ‌طور معنی‌داری بر میزان فعالیت پراکسیداز طی تنش سرمایی به غیر از دمای 2 درجه سانتیگراد، موثر است. همچنین تیمار 10 میلی‌مولار گلایسین بتایین به طور معنی‌داری میزان پروتیین کل بافت‌های برگ را طی تنش سرمایی افزایش داد. با این وجود، غلظت‌های مختلف گلایسین بتایین روی صفات لیپید پراکسیداسیون، نشت یونی، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و فعالیت سوپراکسید دیسموتاز تاثیر معنی‌داری نداشتند. به نظر می‌رسد این ترکیب در حفاظت پروتیین‌ها و از جمله پراکسیداز‌ها موثر بوده است ولی عدم تغییر سوپراکسید دیسموتاز در همه تیمارهای سرمایی با گلایسین بتایین احتمالاً به دوره و شدت کم تنش مربوط باشد. به ‌علاوه، گلایسین بتایین در نهال‌های لیموآب ظرفیت آنتی‌اکسیدانی را افزایش نداد و نقش آن در حفاظت غشا در این آزمایش تایید نشد.