بررسی تاثیر حضور مقادیر سمی نیکل و روی بر تغییر حساسیت، مقاومت و رشد گیاه گلرنگ (رقم گلدشت) نسبت به تنش زیستی شته

تنش های زیستی و غیر زیستی، سبب کاهش رشد و عملکرد در گیاهان می شوند. گیاهان در دوره رشد خود، ممکن است تحت تاثیر تنش‌های مختلف غیرزیستی از جمله فلزات سنگین، کمبود عناصر ضروری، افزایش برخی از عناصر و همچنین تنش‌های زیستی مانند حمله حشرات گیاه خوار واقع شوند. در این پژوهش، تاثیر 300 میکرومولار از فلزات نیکل و روی بر تغییر مقاومت و برخی فاکتورهای رشدی و فیزیولوژیک گیاه گلرنگ (رﻗﻢ ﮔﻠﺪﺷﺖ) در شرایط استاندارد گلخانه‌ای در حضور یا عدم حضور تنش زیستی شته گلرنگ بررسی شد. برای این منظور، آزﻣﺎﯾشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کامل تصادفی و ﺑﺎ 8 ﺗﯿﻤﺎر ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺤﻠﻮل ﻫﻮﮔﻠﻨﺪ (ﺷﺎﻫﺪ)، روی، نیکل و روی+ نیکل در دو شرایط دارای تیمار ﺷﺘﻪ یا ﺑﺪون ﺷﺘﻪ ﺑﺎ ﻫﻔﺖ ﺑﻠﻮک (ﺗﮑﺮار) اﻧﺠﺎم شد. فاکتورهای رﺷﺪی ﮔﯿﺎه ﻣﺎﻧﻨﺪ ارتفاع گیاه، ﺗﻌﺪاد ﺑﺮگ، سطح ﺑﺮگ، وزن ﺗﺮ رﯾﺸﻪ، وزن ﺗﺮ اﻧﺪام ﻫﻮاﯾﯽ و برخی فاکتورهای فیزیولوژیک مانند محتوای آب نسبی، محتوای کلروفیل، محتوای کارتنوئیدها و درصد نشت یونی سنجش ﺷﺪند. نتایج پژوهش نشان داد که؛ تاثیر کاهشی سمیت نیکل و تنش زیستی شته بر فاکتورهای رشدی گیاه معنی‌دار بود. ﺑﺮ ﻫﻢ ﮐﻨﺶ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﻦ ﺗﯿﻤﺎر ﻓﻠﺰات ﺳﻨﮕﯿﻦ و تنش زیستی ﺷﺘﻪ بر ارتفاع ساقه و تعداد برگ دارای اﺛﺮ معنی‌دار بود که نشان دهنده اثر توام سمیت فلزات سنگین نیکل و روی همراه با تنش شته بر این دو فاکتور رشد و افزایش حساسیت گیاه بود. در مجموع نتایج این پژوهش نشان دادند در صورتی گیاه در شرایط غیر تنش فلزات روی و نیکل و تغذیه مناسب قرار گیرد، عملکرد و مقاومت بیشتری در هنگام بروز تنش زیستی مانند حمله شته خواهد داشت و حضور مقادیر سمی فلزات سنگین سبب حساسیت بیشتری در زمان حمله آفات و علف خواران می شود.

investigating the effect of the presence of toxic amounts of nickel and zinc on the change of sensitivity, resistance, and growth in safflower plant (goldasht cultivar) to aphid biological stress

biological and abiotic stresses reduce growth and yield in plants. during their growth period, plants may be subjected to various abiotic stresses such as heavy metals, lack of essential elements, increase of some elements, and also biological stresses such as the attack of herbivorous insects. in this research, the effect of both nickel and zinc 300 µm salts on the change of resistance and some growth and physiological parameters of the safflower plant (goldasht cultivar) was studied under standard greenhouse conditions in the presence or absence of safflower aphid biological stress. for this purpose, an experiment was conducted in the form of a randomized complete block design and factorial form with 8 treatments including hoagland’s solution (control), zinc, nickel, and zinc + nickel in two conditions with treatment or without treatment with seven blocks (repetition). plant growth parameters such as plant height, number of leaves, leaf area, root wet weight, aerial organ wet weight, and some physiological parameters such as relative water content, chlorophyll content, carotenoid content, and ion leakage percentage were measured. the research results showed that the reducing effect of nickel toxicity and aphid biological stress on plant growth parameters was significant. the interaction between heavy metal treatment and biological stress had a significant effect on the height of the stem and the number of leaves, which indicated the combined effect of the toxicity of heavy metals nickel and zinc along with aphid stress on these two growth parameters and increased plant sensitivity. however, overall, the results of this research showed that if the plant is placed in non-stress conditions of zinc and nickel metals and given proper nutrition, it will have more performance and resistance during biological stress such as aphid attack and the presence of toxic amounts of heavy metals causes more sensitivity during the attack of pests and herbivores.