پاسخ فیزیولوژیکی برخی از ژنوتیپ‌های گندم تحت تاثیر شرایط گرد و خاک

گرد و خاک به عنوان یک پدیده غیر زیستی تاثیر زیادی بر کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی دارد. بنابراین برای بررسی تاثیر گرد و خاک بر ویژگی‌های فیزیولوژیک 11 ژنوتیوپ گندم، پژوهش حاضر در سال 1401 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل دو شرایط (تنش و شاهد) و 11 ژنوتیپ گندم بودند. صفاتی مانند محتوای نسبی آب برگ، نشت یونی، پایداری غشاء، پروتئین، پرولین و رنگیزه‌های فتوسنتزی در مرحله چهار برگی گندم در نظر گرفته‌شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، تنش گرد و خاک بر تمامی صفات اندازه‌گیری شده، تاثیر معنی‌داری داشت. در اثر اعمال این تنش فاکتورهای محتوای نسبی آب برگ، نشت یونی، پایداری غشاء، پروتئین، کلروفیلa، کلروفیل b، کلروفیل کل و کارتنوئید کاهش و فقط پرولین افزایش یافت. بنابراین به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت تنش گرد و خاک تاثیر معنی‌داری در کاهش این صفات و نهایتاً عملکرد محصول دارد.

physiological response of some wheat genotypes under dust conditions

to investigate the impact of airborne dust on the physiological characteristics of 11 wheat genotypes, an experiment was conducted in the agricultural year of 1401 at the research greenhouse of the faculty of agriculture, ilam university. the experiment followed a factorial design based on a completely random design with three replications. the study factors encompassed two stress and control conditions and 11 wheat genotypes. the measured traits included relative leaf water content, ion leakage, membrane stability, as well as protein, proline, and photosynthetic pigment levels at the four-leaf stage of wheat. statistical analysis revealed the significance of all assessed traits. dust stress led to a decrease in relative leaf water content, ion leakage, membrane stability, protein, chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, and carotenoid levels, with an increase in proline. this reduction in these factors resulted in decreased photosynthesis and, ultimately, reduced crop productivity.