بررسی تغییرات تشریحی ایجادشده در برگچه‌های گیاه زبان‌گنجشک (fraxinus rotundifolia) در اثر آلودگی با آفت پسیل (psyllopsis fraxini)

حملۀ آفت سبب آسیب به ساختارهای سلولی گیاهی می‌شود و با ایجاد اختلال در رشد و فرایندهای تمایز گیاه میزبان، ساختار گیاه را تغییر می‌دهد. پسیل یکی از آفت‌های گیاهی است که با حمله به برگ گیاه و تغذیه از شیرۀ گیاهی سبب تغییر شکل مورفولوژیکی برگ و تشکیل گال می‌شود. در پژوهش حاضر، بررسی تغییرات تشریحی برگچه‌های آلوده به پسیل گیاه زبان‌گنجشک در مراحل مختلف حملۀ حشره مدنظر قرار گرفت. تهیۀ برش‌های میکروتومی از برگچه‌های آلوده و رنگ‌آمیزی آنها با ائوزین هماتوکسیلین، سافرانین فست‌گرین، سودان سیاه و کوماسی‌برلیانت‌بلو انجام شد و نمونه‌ها با میکروسکوپ نوری و فلورسنت مشاهده شدند. نتایج نشان دادند با حملۀ پسیل به گیاه، ورود بزاق حشره به محل آلودگی اتفاق می‌افتد و تاثیر آن در ساختار گیاه ظاهر می‌شود که بارزترین آنها، کلروزه‌شدن محل آلودگی گیاه است؛ به‌علاوه، گال‌هایی در هر دو سطح تحتانی و فوقانی برگچه‌ها تشکیل شدند که مطالعه‌های تشریحی، ورود اندام مکندۀ پسیل به بافت پارانشیم و هیپرپلازی سلول‌های اپیدرم در ناحیۀ مجاور آن را نشان دادند. نتایج، ایجاد حالت هیپرتروفی و هیپرپلازی در سلول‌های پارانشیم نردبانی، اسفنجی و نیز هیپرتروفی در دستجات آوندی را نشان دادند؛ علاوه‌براین، کاهش فضای بین‌سلولی در منطقۀ تغذیه‌ای پسیل در سلول‌های پارانشیمی برگچه‌های آلوده مشاهده شد. افزایش ضخامت دیوارۀ سلولی در سلول‌های پارانشیمی و اپیدرمی سلول‌های آلوده نسبت به سلول‌های برگچه‌های گیاهان شاهد مشاهده شد که مجموع این تغییرات در راستای ایجاد نیچ اکولوژیکی مناسب برای استقرار پسیل‌ها تلقی می‌شوند.

Investigation of anatomical changes induced in Fraxinus rotundifolia leaflets by Psyllopsis (Psyllopsis fraxini) infection

Pest attack is able to damage plant cell structures and also affects the growth and plant differentiation. The Psyllopsis is one of the plantattacking pests which feeds on plant sap and causes the leaf morphological deformation and induces the formation of galls. The aim of this study is investigation of the anatomical and morphological changes produced in leaflets of pestinfected plants (Fraxinus rotundifolia) in different stages of pest infection. The light and fluorescent microscopic analysis was carried out from infected and noninfected leaflets and staining was performed by using eosinhematoxylin, safranin fast green, black sudan and comasi berliante blue. The results showed that upon the attack of the pest, its saliva entered in the infected site and induced chlorosis. In addition, the galls were formed in both lower and upper sides of the leaves, and hypertrophy and hyperplasia were observed in palisade and spongy cells as well as hypertrophy in vascular bundles of the leaves. Moreover, reduction in intercellular space in the peripheral Psyllopsis feeding area of parenchymal cells and increase in cell wall thickness of parenchymal and epidermal cells were observed. All of these changes can be considered as a suitable ecological niche for Psyllopsis establishment.