عوامل محیطی موثر بر پراکنش گیاهان مناطق مرطوب کوهستانی لرستان

بخش عمدۀ لرستان، کوهستانی و بارش مناطق کوهستانی استان عمدتاً به‌شکل برف است (750 تا 950 میلی‌متر). برف نقش مخزن طبیعی را ایفا می‌کند که ذوب تدریجی آن سبب پیدایش مناطق مرطوب و حضور بیشتر گیاهان در عرصه‌های کوهستانی می‌شود. در پژوهش حاضر، شناسایی و بررسی عوامل زیستگاهی گیاهان پنج منطقۀ کوهستانی استان لرستان انجام شد. شاخص‌های جمع‌آوری‌شده با نرم‌افزار gge biplot تجزیه‌و‌تحلیل شدند. نتایج نشان دادند رژیم آبی، جنس بستر و ec بیشترین اثر را بر پراکنش گونه‌ها دارند و ph تفاوت محسوسی در رویشگاه‌ها نشان نمی‌دهد. ایدئال‌ترین رویشگاه، دره سماق است و نوژیان به شرایط ایدئال نزدیک‌ است. شناسایی ابرمحیط‌ها و تقسیمات آنها نشان داد دو گروه مناطق مرطوب کوهستانی متمایز وجود دارد: مناطق مرطوب کوهستانی بالای خط درختی (ارتفاعات گرین، اشترانکوه و ریمله) و مناطق مرطوب کوهستانی پایین خط درختی (نوژیان و دره سماق چگنی). در منطقۀ بالای خط درختی، عناصر ایرانیتورانی بیشترین نسبت را دارند. گونه‌های گیاهی این گروه از مناطق مرطوب کوهستانی به‌شدت به سرما و رطوبت حاصل از برفاب‌ها وابسته‌اند و اکوسیستم‌هایی که در آنها زندگی می‌کنند، اغلب بسیار محدود، شکننده، کوچک و به‌شکل ایزوله هستند و با‌توجه‌به آثار گرم‌شدن آب‌وهوا و چرای فشرده در مناطق مرتفع کوهستانی، به مدیریت حفاظتی و نگهداری قوی نیاز دارند.

Environmental factors affecting the distribution of plants in Wet Mountains of Lorestan

Most of Lorestan is mountainous. Precipitation in the mountainous areas of the province is mostly snow (750 to 950 mm). Snow plays a role as a natural reservoir. Its gradual melting has led to the emergence of humid areas and the presence of more plants in mountainous areas. In this study, habitat factors of 5 mountainous sites of Lorestan province were identified and investigated. The collected parameters were analyzed by GGE biplot software. The results show that water regime, substrate and the EC have the greatest effect on the distribution of the species, pH did not show significant differences in habitats. The most ideal habitat is the Sumach Valley, and the Nozian are closer to ideal conditions. By identifying the super environments and their subdivisions, there are two distinct groups of wet mountainous areas: Wet mountainous areas above the timberline (Garin, Oshterankouh and Rimeleh highlands) and wet mountainous areas below the timberline (Neujian and Samag Chegeni Valley). In the region above the timberline, IranianTuranian elements have the highest proportion. The plant species of this group of wet mountainous areas are highly dependent on the cold and humidity of the snowfalls. The ecosystems in which they live are often very limited, fragile, small, and isolated. Due to the effects of climate warming and intensive grazing in highlands, they need strong conservation management and maintenance.