ارزیابی تحمل به تنش یخ‌زدگی در چهار رقم زیتون (بومی و خارجی) بر اساس شاخصهای فیزیولوژیک در شرایط خو‌سرمایی

بمنظور بررسی تحمل به تنش یخ‌زدگی ارقام زیتون، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط کنترل شده و فاکتورهای رقم (زرد، روغنی، کرونایکی و میشن)، دما (18 و 20 درجه سلسیوس) و مدت سرمادهی (24 و 48 ساعت) اجرا شد. تفاوت بین ارقام از نظر درصد نشت الکترولیت‌ها و محتوی پرولین آزاد معنی‌دار بود. نتایج اعمال تنش یخ‌زدگی به‌مدت 24 و 48 ساعت نشان داد که با کاهش دما نشت الکترولیت‌ها و پرولین در ارقام مورد مطالعه به ترتیب افزایش و کاهش نشان دادند؛ با این وجود تغییرات محتوی پرولین از روند منظم‌تری برخوردار بود. همچنین در دمای 18 درجه سلسیوس بیشترین و کمترین درصد نشت الکترولیت به ترتیب مربوط به ارقام کرونایکی و روغنی بود و در دمای 20 درجه سلسیوس ترتیب درصد نشت الکترولیت‌ها برای ارقام به صورت کرونایکی،میشنروغنی،زرد حاصل شد و در شرایط مشابه، بالاترین و پائین‌ترین مقدار پرولین به ترتیب متعلق به ارقام زرد و کرونایکی بود. بر اساس نتایج ، محتوی پرولین و نشت الکترولیت‌ها در تفکیک ارقام مقاوم و حساس کارایی قابل قبولی داشتند. علاوه‌براین رقم بومی زرد واکنش ویژه‌ای تحت شرایط یخ‌زدگی نشان داد؛ بطوریکه در دمای بحرانی 20 درجه سلسیوس و 24 ساعت سرمادهی در مقایسه با سایر ارقام به‌ترتیب کمترین و بیشترین میزان نشت الکترولیت‌ها و پرولین را به خود اختصاص داد. همچنین در یک مدت زمان ثابت با کاهش دما تفاوت معنی‌داری در نشت الکترولیت‌ها برای این رقم مشاهده نگردید. شاید بتوان رقم بومیزرد" را به عنوان یک رقم با قابلیت ویژه جهت کشت در مناطق تحت تنش یخ‌زدگی یپیشنهاد نمود.

Evaluation of Freezing Tolerance in Four Olive Cultivars (Native and Foreign) Based on Physiological Indicators under Cold Acclimation Conditions

In order to evaluate the freezing tolerance of olive cultivars (native and foreign), a factorial experiment based on completely randomized design with three replications was carried out under controlled conditions. The investigated factors included cultivar (Zard, Roghani, Koroneiki, Mission), temperature (18, 20 °C) and frost duration (24 and 48 hours). In addition, the effects of double and triple interactions among cultivar were significant for these two physiological traits. By applying freezing temperatures for 24 and 48 hours, the results showed that the electrolyte leakage percentage and the amount of free proline increased and decreased respectively with decreasing temperature in all studied cultivars; however, the changes of proline were more regular than the electrolyte leakage. So that at 18 °C, the highest and lowest percentage of electrolyte leakage was related to Koroneiki and Roghani cultivars, respectively and at 20 °C, the following descending order was obtained for the percentage of electrolyte leakage: Koroneiki ،Mission Roghani،Zard. However, in similar conditions, the highest and lowest amount of proline belonged to Zard and Koroneiki cultivars respectively. The proline capability to discriminate the studied cultivars was higher. So, based on the results obtained, cultivar Zard may be suggested as the preferable and superior cultivar for cultivation in areas under freezing stress.