تحلیل محتوایی معراج‏نامه‏های مزدایی

متون مکاشفه‏ای روایت‏گر رویاها و کشف و شهودهایی است که افرادی خاص بدان نایل شده‏اند. سفر به عالم معنا که تجربه‏ای جهانی است، در دوران ساسانی مورد توجه و اهمیت خاصی قرار گرفت به طوری ‏که چهار نمونه از آن در میراث ادبیات نوشتاری این دوره بر جای مانده است. آنچه در این مقاله مورد توجه قرار می‏گیرد، بررسی و تحلیل محتوایی معراج‏نامه‏ها، شیوۀ اجرای این آیین و تجربه‏های سفر به جهان غیب و دلایل آن است. همچنین این مقاله در پی آن است که بداند آیا در دوران ساسانی، معراج امر رایجی بوده است یا خیر. به دیگر سخن، آیا این باور به دوران ساسانی منحصر است و یا امر تکرارپذیری در طول تاریخ ما بوده است؟ چه ضرورت‏هایی به بروز این تجربه‏ها منجر شده است؟ آیا همۀ این چهار تجربۀ مورد نظر، می‏تواند در یک ساحت فکری و معنوی قرار گیرد؟