نقد زبان حماسی در خاوران‌نامة ابن‌حسام خوسفی

نقد زبان حماسی در راستای تحقیقات مربوط به نقد نوعی (نقد بر اساس اصول و شاخص‌های انواع ادبی) است. در نقد زبان حماسی، چگونگی به کار رفتن زبان در نوع ادبی حماسه بررسی می‌شود، بر این اساس که بین نوع ادبی حماسه و زبان به‌ کار رفته در آن، ارتباط تنگاتنگی وجود دارد و نوع حماسی، زبان حماسی را می‌طلبد. در همین خصوص، «نقد زبان حماسی در خاوران‌نامه» موضوعی است که طیّ آن شاخص‌های اصلی زبان حماسی (وزن و قافیه، واژگان و ترکیبات، نحو کلام، صورخیال و محتوا) در خاوران‌نامه مورد بررسی قرار گرفته ‌‌است. به این ترتیب که با ملاک قراردادن بخشی از این منظومه (به‌ عنوان حجم نمونه، بر اساس الگوهای نقد زبان شعر، به‌ویژه الگوهای فرمالیستی) به بررسی زبان حماسی در این اثر پرداخته شده ‌است. در این بررسی مشخص شده‌‌ است که اولاً شاعر در برخی از سطوح زبان حماسی، ازجمله واژگان و نحو متاثّر از زبان فردوسی است؛ ثانیاً نوع حماسه ( دینی) و عوامل مربوط به سبک دوره و فردی سبب شده‌اند که زبان حماسی در این منظومه از وحدت و یکپارچگی زبان حماسی معیار برخوردار نباشد. این مقاله و نتایج آن می‌تواند برای کسانی که می‌خواهند از چگونگی زبان حماسی و تحول آن در یکی از حماسه‌های دینی پس از فردوسی مطلع شوند، سودمند واقع شود.