نوآوری‌های شفیعی کدکنی در عرصه مناظره سرایی

مناظره سرایی از شیوه‌ها و شکل‌های فرعی شعر فارسی است. شاعران مناظره پرداز، اغلب این قالب ادبی را برای طرح و تبیین مفاهیم تغزّلی، تعلیمی (پند، اخلاق، حکمت، و ....) و گاه اجتماعی به کار گرفته‌اند. به رغم بی اعتنایی یا کم توجّهی اغلب شاعران امروز به این شکل ادبی، شفیعی کدکنی، شاعر و ‌پژوهشگر دانشگاهی معاصر، در پاره‌ای از آثارش از این فرم شعری بهره جسته است. در این پژوهش ضمن ارایه تعاریف و تقسیم بندی انواع مناظره و بیان تفاوت‌های موجود میان مناظرات شعر کلاسیک و شعر نو، در پیِ پاسخ به این پرسش بوده‌ایم که مناظره‌های شفیعی کدکنی چه تفاوت‌هایی با مناظره‌های قدما دارد و نوآوری‌های وی در این حیطه چه ابعاد و اوصافی دارند. یافته‌های این تحقیق نشانگر آن است که شاعر، به مدد دید و ادراک امروزی و با بهره‌گیری از پاره‌ای شگرد‌های تازه و ابتکاری در حوزه‌های شکل، محتوا و ... روحی نسبتاً تازه در کالبد این قالب کلاسیک دمیده و ظرفیّت‌های تازه‌ای از آن را ارایه کرده است.