بررسی نظری و کاربردی «روایت اول شخص جمع» (در پنج داستان کوتاه از هوشنگ گلشیری)

روایت اول شخص جمع (ماروایت)، شیوهای است که از حدود صد سال پیش در داستان‌نویسی به کار رفته و از نزدیک به دو دهه پیش، توجه روایت‌شناسان و منتقدان را به خود جلب کرده ‌است. در پاره‌ای از تحقیقات، ویژگی‌ها و صفات ممیزه این نوع روایت بررسی شده و در برخی دیگر، به جنبه‌های کاربردی آن توجه شده است. در‌ این مقاله، ابتدا آرای سه محقق: ‌یوری مارگولین،‌ برایان ریچاردسون و آمیت مارکوس تشریح شده و سپس پنج داستان کوتاه از هوشنگ گلشیری، بر پایه این مباحث نظری بررسی شده است. کوشش بر آن بوده است تا از ‌یک سو کارایی‌ مباحث نظری سنجیده شود و از سوی دیگر، برخی ابعاد پنهان‌ این داستان‌ها، شناسایی و بیان گردد. نتیجه‌ این تحقیق نشان می‌دهد که اگرچه مباحث نظری موجود در تحلیل متن، کارایی شایان توجهی دارد، ‌هنوز ابعاد ناشناخته بسیاری در این شیوه از روایت میتوان یافت. همچنین نتیجه این بررسی، حکایت از آن دارد که گلشیری، انواع مختلفی از «ما روایت» را به کار گرفته و خلاقیت‌های ویژهای در این شیوه روایت‌گری داشته است.