بن مایه آیین‌های مهر و زرتشت در هفت پیکر نظامی

تاثیر آیین مهری و مزدیسنا در ادبیات فارسی نتیجه تاثیر آن در فرهنگ ایرانی است. نظامی، منظومه سرای برجسته ایرانی(535 – 607 هـ . ق.) هم هنگام آفرینش داستان درباره دو پادشاه دوره ساسانی، یعنی خسرو پرویز در منظومه خسرو و شیرین و بهرام گور در منظومه هفت پیکر، از بن مایه‌های آیین‌هایی چون آیین مهری و آیین زرتشتی به صورتی استعاری و رمزی سود برده است. در این مقاله برخی از بهره وری‌های نظامی از قابلیت‌های نمادین این آیین‌ها بررسی شده است. استفاده از داستان زندگی بهرام پنجم به عنوان داستان مرکزی و هاله پرمعنای نام بهرام در آیین مهری و مزدیسنا، همچنین انتخاب گنبد و بسامد فراوان آن در این داستان که به معنی آتشگاه است، برای قصرهای هفتگانه هفت شاهدخت، اهمیّت عدد هفت در آیین‌های بهی و میترایی، همچنین مقایسه نقش هفت شاهدخت بر گنبد کاخ خورنق با نقاشی‌های مهریان بر سقف مهرابه‌ها، تطبیق هفت مرحله آیین مهری با گذر بهرام از هفت گنبد، نمونه نشانه‌هایی از کارکرد نمادین این آیین‌ها در هفت پیکر نظامی است.