بی ‌پروایی عارفان در عشق الهی

این پژوهش درصدد است به تحلیل مفهوم «گستاخی با حق‌تعالی» در آثار برجستۀ عرفانی تا قرن هشتم هجری، بر پایۀ پیوندی که با ساحت‌های عارفانۀ عبودیت و عشق دارد، بپردازد. مقایسۀ مفهوم گستاخی در آثار عرفانی گویای آن است که شواهد بدست‌آمده از گفتمان واحدی پیروی نمی‌کنند، چنان‌که برخی شواهد دلالت بر نیکوداشت گستاخی با خداوند و برخی شواهد تاکید بر نکوهش آن دارند. با این‌وصف، حال گستاخی با خدا در منظومۀ فکری عارفان در دو ساحت انعکاس دارد: نخست در ساحت عبودیت که نکوهیده و درخور نفی است. دوم در ساحت عشق که نیکو و درخور تمجید است. این پژوهش که با روش توصیفی‌تحلیلی تدوین یافته، برآ‌نست با استناد به شواهد مرتبط با موضوع بحث در منابع اصیل عرفانی، به تحلیل تناقض موجود از مفهوم گستاخی با خدا بپردازد و تفسیر درست‌ و جامعی در جهت شناخت دیدگاه عارفان بزرگ ارائه دهد.

mystics’ audacity in expressing their love to god

this study explored “audacity to god” in prominent mystic works up to the 7th century ad, based on the content on the mystic issues of serving and love. exploring the concept of audacity and its appearance in mystical texts, this study tried to use the related evidence in authentic mystical texts to analyze the existing contradiction of audacity to god, and to present a correct and comprehensive interpretation of the issue about viewpoint of prominent great mystics. the results on mystical sources showed that there are two types of evidence pertaining to audacity. some evidence emphasize the condemnation of audacity to god. the second group of evidence appraise audacity to god, though this category of evidence does not follow a unique discourse. exploring audacity in the mystical works showed that some evidences imply the appropriateness of audacity to god and some evidences emphasize its inappropriateness. overall, audacity to god in mystical thoughts appears in two spheres: in servitude, which is inappropriate and condemned, and in love, which is considered appropriate. many mystics mention good audacity in the spheres of love and union (وصاللصا و ), but a few mystics such as rozbehan baghli, attar neyshaburi, ibn arabi, and maulvi took a deeper attitude towards describing good audacity to god in love and servitude spheres. this type of audacity is the result of mystic madness and intoxication.