ساختار نَقل؛ گونه‌ها و کارکردها

ساختار «نَقل» از تجزیۀ زمان روایت و تغییر راوی به دست می‌آید. راویِ اول‌شخص که در روایت همزمان حضور دارد، پس از توصیف مختصر فضا و شخصیت‌ها، رشتۀ کلام را به راویِ اول‌شخصِ دوم می‌سپارد. راویِ دوم با بهره‌گیری از روایت گذشته‌نگر، به نقل سرگذشتی نسبتاً پر رخداد می‌پردازد. انتخاب این فرم، در عین اینکه به هرچه فشرده‌تر شدن ذکر وقایع می‌انجامد، به ایجاد صحنه‌های فراخ‌منظر و حقیقت‌نمایی نیز یاری می‌رساند. نمی‌توان این شیوه را نوعی «متالِپسیس» نامید؛ زیرا هرچند راوی تغییر می‌یابد، هر سطح از روایت در جای خود باقی می‌ماند و وارد ساحت دیگری نمی‌گردد تا ادغام حیطه‌ها رخ دهد. همچنین متفاوت از ساختار «قاب» است؛ زیرا با وجود تو در تو بودن، شامل داستان‌های فرعی مجزا نیست و خرده‌روایت‌ها همه در خدمت یک خط داستانی هستند. در گام نخستِ این پژوهش، شناسایی و توصیف گونه‌های ساختارِ نَقل مطمح نظر قرار گرفته است و در گام دوم، چرایی انتخاب این ساختار و کارکردهای آن بررسی شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند پسند جامعه و انگیزه‌های شخصی نویسندگان از دلایل اصلی انتخاب این لایه‌بندی روایی بوده است. گاهی تلاش نویسندگان برای دوصدایی یا چند‌صدایی کردن اثر و تغییر کانون روایت، موفق و گاهی ناموفق بوده است.

diegesis structure; types and functions

the structure of “diegesis” becomes clear by analyzing the time of narration and changing the narrator. the first-person narrator, who is present in the simultaneous narration, after a brief description of the space and characters, entrusts the string of words to the second first-person narrator. the second narrator, using a retrospective narrative, narrates a relatively eventful story. choosing this form, while leading to a more intensive mention of events, also helps to create far-reaching and verisimilitude. this method cannot be called “metalepsis”, because although the narrator changes, each level of the narrative remains and does not enter another realm to merge the domains. it is also different from the “frame” structure, because despite being comlecated, it does not contain separate sub-stories, and the sub-narratives all serve a storyline. at first, types of narration structure were identified and described, and then the reasons for choosing this structure and its functions were investigated. the results showed that the popularity of the society and the personal motivations of the authors were the main reasons for choosing this narrative stratification. sometimes the authors’ attempts to make the work bilingual or polyphonic and change the focus of the narrative have been successful and sometimes unsuccessful.