ستیز تفسیری با روایات ملی و حماسی ایرانی

یکی از مهم‌ترین کارکردهای روایات و حماسه‌های ملی، هویت‌بخشی است. نهادهای قدرت به‌مثابۀ گردانندگان نظام اجتماعی همواره در پی کسب مشروعیت بوده‌اند. هویت ملی، مذهب، باورهای ایدئولوژیک و استفاده از خرد جمعی از مهم‌ترین عناصر مشروعیت‌بخش به شمار می‌آید. گاهی این عناصر با یکدیگر در تعارض قرار می‌گیرند و نهاد قدرت مجبور می‌شود یک یا چند عنصر را برجسته و عناصر دیگر را کم‌رنگ یا بی‌رنگ کند. در تاریخ فرهنگی ایران می‌توان نمودهای گوناگون این تعارض‌ها را به نظاره نشست. در این مقاله برآنیم تا نشان دهیم چگونه نهادهای غیر ایرانی قدرت، برای مشروعیت‌بخشیدن به خود، کوشیده‌اند تا عناصر هویتی ایرانی را با ساخت و تثبیت پاره‌ای تفسیرهای دینی ناروا و ناسازگار سست کنند. این تلاش‌ها به‌تدریج میراثی از تفسیرهای نادرست را بر جای نهاده که سبب پیدایش نزاع‌ها و درگیری‌های هویتی شده است. ما می‌کوشیم با بررسی یکی از شان نزول‌های آیۀ 6 سورۀ لقمان که با عنوان «لهو الحدیث» مشهور است نشان دهیم که چگونه نهادهای غیر ایرانی قدرت کوشیده‌اند روایات حماسی و قومی ایرانی را با تفسیرهای ناروا سست سازند و از این فرصت برای بسط قدرت خود سودجویی کنند.

interpretation conflict with iranian national and epic narratives

life writing is the most common historical-literary trend in persian writings in the contemporary period. the history of these writings in iran is more than one and a half century and they are still increasing in number and variety. persian life writing as a general genre consists of the different writings. all of the writings contain a realistic account of the life of iranians. life writing includes “single memoir”, “memoir”, “autobiography” and “personal essays”. the study focused on the “memoir”. memoir is a type of personal writing that describes human life in writing, about only the most prominent part of his/her life and experiences. memoirs are often written by celebrities, politicians, militaries, and those whose jobs are very effective. in memoirs, the order of time and continuity of events are observed, and their success usually has an emotional and personal theme. the similarities between memoirs and autobiographies are such that even in the west, their distinctions are not properly recognized and observed. while skilled critics and writers note that in an autobiography, the author is the target, in the memoir, the goal is not the author himself, but the event/events of his life. compared to autobiography, the social role of memoirs is more prominent. so the memoirist intends primarily to depict a specific event, period, group, or class. hence, most memoir writers have a socio-historical character. this article was written after considering more than 800 lives. a large number of books were found that have common features in terms of structure and subject matter. this article is dedicated to recognizing, introducing and describing the outstanding features of this type with appropriate examples of it.