بررسی و تصحیح دو نویسش از شاهنامۀ فردوسی («ندید و» یا «ندیدو»؛ «برسان شیر» یا «بسطام‌شیر»)

تصحیح بی‌چندوچونِ شاهنامه و رساندنِ این متن، در همۀ جوانب، به آنچه دقیقاً سرودۀ فردوسی است، با امکاناتِ کنونی کاری دشوار و حتی غیرممکن می‌نماید. با وجود این، مصحِّحان شاهنامه در دهه‌های اخیر کوشیده‌اند با تکیۀ انتقادی بر دستنویس‌های این کتاب و استفاده از روش / روش‌های علمی، این متن را به اصلِ سرودۀ شاعر نزدیک کنند.باوجوداین، پژوهش در متنِ شاهنامه، به‌هیچ‌روی، به پایان نرسیده و دقّت در همۀ جوانبِ این کتاب زمینۀ پژوهشی پرکاری برای پژوهشگران این حوزه از مطالعات ایرانی به وجود آورده است. اکنون که متنی انتقادی از شاهنامه فراهم آمده که می‌توان آن را متنِ «فعلاً» نهایی این کتاب دانست، دقّت و درنگ در نویسش‌ها و نسخه‌بدل‌های آن می‌تواند نویسش‌هایی را که نیازمندِ بازنگری‌اند، به ریختی نهایی و پذیرفتنی‌ برساند. بر همین اساس، در این جستار، نویسشِ «ندید و» در بیتِ «به گلشهر گفت آنک خرّم‌بهشت/ ندید و نداند که دهقان چه کشت» از داستان سیاوش و نویسش «برسان شیر» در بیتِ «شه غرچگان بود برسان شیر / کجا پشت فیل آوریدی به زیر» از داستان جنگ بزرگ کیخسرو بررسی شده‌اند. سپس، علاوه بر نقدِ نظریاتِ پیشین دربارۀ این نویسش‌ها، با دقّت در رسم‌الخطِ شاهنامه، شیوۀ داستان‌سرایی فردوسی، منطق داستان و با کمکِ دستنویس‌های شاهنامه صورت‌های «ندیدو» و «بسطام شیر» به جای دو نویسشِ مذکور پیشنهاد شده است.