قرآن درست کردن (تاملی بر بیتی از سعدی شیرازی)

ادبیات پارسی سرشار از ستایش مقام و منزلت پیامبر اکرم (ص) است. یکی از معروف‌ترین نعت‌های نبوی، در دیباچۀ بوستان سعدی رقم خورده است. ابیات این بخش، شهرت فراوانی یافته و به‌مرور زبانزد خاص و عام گردیده است. یکی از بیت‌های مشهور این ستایش‌نامه، بیت:یتیمی که ناکرده قرآن درست کتبخانۀ چند ملت بشست;است. عموم شارحان و مفسران بوستان در توضیح این بیت، عبارت «قرآن درست ناکردن» را به «تمام نشدن وحی» تعبیر کرده ‌اند. این در حالی است که اصطلاح مذکور، در حوزۀ کتابت و تدوین قرآن کاربرد داشته است. ما در این نوشته می‌کوشیم با بررسی دقیق نظرات شارحان، به واکاوی اصطلاح «قرآن درست کردن» در دست‌نویس‌ها و متون فارسی بپردازیم و از این رهگذر معنای دقیق بیت را که عموم شارحان بوستان بدان عنایتی نداشته ‌اند تبیین کنیم.