فرّخی یا مختاری؟... تکمله، توارد، اقتباس یا انتحال؟ (تحقیق پیرامون هویت سراینده اصلی شهریارنامه و تعیین کیفیت ارتباط متن اول و دوم)
|
|
|
|
|
نویسنده
|
قائمی فرزاد
|
منبع
|
جستارهاي نوين ادبي - 1397 - دوره : 51 - شماره : 1 - صفحه:236 -207
|
|
|
چکیده
|
شهریارنامه، از حماسههای شاخص فارسی است که با وجود 138 سال تحقیقات، هنوز در موردش ابهامات بنیادین پابرجاست. از انتساب غلط به یک تا چند شاعر مشهور، از حدس سده ششم تا انتهای صفویه و از فرضیه دو بخش ادامهدار تا دو تحریر کوتاه و بزرگ که تحریر بلند، متن را اول توسّع بخشیده است، جملگی نظریات متفاوت پژوهشگران بودهاند که در این جستار نقد شدهاند. این جستار، برای نخستین بار، اصل چهار نسخه شهریارنامه را بهطور کامل بررسی کرده، کوشیده است، به یکقرن ابهام ناشی از عدم وجود مستندات خاتمه دهد. بنا بر دو دسته شواهد برونمتنی درونمتنی، روشن شد، سراینده اصلی شهریارنامه، شاعری به نام فرخی در سدههای نه ده، یا قبل از آن، در دربار امیری به نام محمود بوده، وقایعی که هنوز روشن نیست، باعث شده، بعد از مرگ فرّخی، اثرش به دست شاعر دیگری برسد که نامش احتمالاً مختاری بوده است. مختاری با کاهش حجم منظومه و تکرار عینی بخشی از ابیات، بخش بیشتری از ابیات را با تغییراتی مختصر یا شدید در سطوح واژگانی، نحوی یا تصویری بازسرایی کرده، ضمن تلخیص متن، اثر فرّخی را عملاً سرقت کرده، به عنوان اثری جدید به خود بازبسته و به فرزند امیر پیشین، به نام مسعود، اهدا کرده است.
|
کلیدواژه
|
شهریارنامه، فرخی، مختاری، نسخه، انتحال، سرقت ادبی
|
آدرس
|
دانشگاه فردوسی مشهد, ایران
|
پست الکترونیکی
|
ghaemi-f@ferdowsi.um.ac.ir
|
|
|
|
|