بررسی مکفی بودن بارش‌ در مراحل مختلف فنولوژیکی غلات دیم در اراضی کشاورزی شهرستان گرگان بر پایه روش‌های درون‌یابی کلاسیک و زمین آمار

بارندگی یکی از مهم ترین عوامل اقلیمی است که از تغییر پذیری زمانی و مکانی بسیار زیادی برخوردار است. تعیین مقدار بارش در هر منطقه در توسعه و مدیریت اراضی کشاورزی، به خصوص مناطق دیم، نقش قابل توجهی دارد. در این پژوهش به منظور تخمین و تهیه نقشه تغییرات بارش های سالانه، فصلی (بهاره و پاییزه) و ماهانه (آبان، آذر، اردیبهشت و خرداد) در اراضی کشاورزی شهرستان گرگان، از روش‌های مختلف درون‌یابی کلاسیک و زمین‌آماری مانند کریجینگ، وزن دهی براساس معکوس فاصله، تابع پایه شعاعی و چند جمله ای موضعی استفاده شد. جهت ارزیابی این روش ها، از شاخص های اعتبارسنجی میانگین مطلق خطا (mae) و جذر میانگین مربعات خطا (rmse) کمک گرفته شدند. نتایج نشان داد که براساس کمینه مقدار شاخص‌های یاد شده، برای تخمین بارش سالانه، بارش بهاره، بارش آبان ماه، بارش اردیبهشت ماه و بارش پاییزه روش چند جمله‌ای موضعی بهترین روش است. در تخمین بارش آذر ماه و خرداد ماه، روش های کریجینگ مدل گوسی و مدل چند ربعی تابع پایه شعاعی به ترتیب بیش ترین دقت را از خود نشان دادند. روش وزن دهی عکس فاصله به دلیل میزان بالای شاخص های اعتبار سنجی، به عنوان نامناسب ترین روش در نظر گرفته شد. نقشه های تهیه شده انواع بارش نشان داد که مقادیر متغیر بارش، از شمال به سمت جنوب شهرستان افزایش یافته و شرایط بسیار مستعدی جهت کشت دیم غلات پاییزه ایجاد می کنند، اما در مجموع 75/53 درصد و 77/27 درصد از اراضی میانی و شمالی شهرستان، به ترتیب از نظر میزان بارش خرداد ماه و بارش بهاره برای این محصولات در پهنه مستعد و نیمه مستعد قرار گرفتند.