توسعه و ارزیابی چند مدل اشتقاقی برای مدل‌ سازی تنش توام کمبود آب و نیتروژن

آب و نیتروژن مهم‌ترین عوامل محدود کنندۀ تولید محصولات کشاورزی در نواحی خشک و نیمه‌خشک هستند. بنابراین تعیین مقدار جذب آب بوسیله گیاه تحت شرایط تنش توام آب و کمبود نیتروژن می‌تواند در مدیریت آب در مزرعه به‌ویژه صرفه‌جویی در مصرف آب و کود با هدف حداکثر عملکرد محصول و نهایتاً حداکثر سود اقتصادی نقش کلیدی ایفا نماید. هدف از انجام این پژوهش، ارائه برخی مدل‌های اشتقاقی جذب آب در شرایط تنش توام کمبود آب و نیتروژن و نهایتاً واسنجی پارامترهای آنها برای گیاه ریحان بود. بدین منظور، مدل‌های اشتقاقی از ترکیب مدل میچرلیخ بال (mb) برای تنش کمبود نیتروژن و مدل‌های فدس و همکاران (f)، ون‌گنوختن (vg)، نمایی پیشنهادی (exp) و همایی و همکاران (h) برای تنش کم‌آبی و مدل لیبیگ اسپرینگل (ls) برای تنش کمبود نیتروژن و مدل‌ فدس و همکاران (f) برای تنش کم‌آبی ارائه و مورد ارزیابی قرار گرفتند. این آزمایش گلدانی با چهار سطح مختلف آب آبیاری شامل 120، 100، 80، و 60 درصد نیاز آبی گیاه و چهار سطح کود نیتروژن شامل 100، 75، 50 و صفر درصد نیاز کودی بر اساس آزمون خاک در 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که از میان مدل‎‌های ارزیابی شده، به استناد آماره‌های محاسبه شده به‌ترتیب مدل‌های اشتقاقی mb و نمایی پیشنهادی (mbexp)، mb و فدس و همکاران (mbf)، mb و ون‌گنوختن (mbvg) و همچنین mb و همایی و همکاران (mbh) بهترین انطباق را با داده‌های اندازه‌گیری ‌شده داشتند.