ارزیابی روش های مختلف درونیابی در برآورد مکانی برخی ویژگی های خاک دشت سیستان

خاک محیط ناهمگنی بوده و ویژگی‌های آن در زمان و مکان تغییر می‌کند. لذا بررسی تغییرات مکانی ویژگی‌های خاک امری ضروری است. این تحقیق با هدف بررسی تغییرات مکانی ویژگی‌های خاک مانند چگالی ظاهری، درصد آهک، شوری و ph خاک توسط روش‌های مختلف میان‌یابی و سپس انتخاب مناسب‌ترین روش برای برآورد ویژگی‌های مذکور در کل دشت سیستان انجام گرفت. به‌منظور بررسی روش‌های زمین‌آماری از قبیل کریجینگ، کوکریجینگ و وزن‌دهی معکوس فاصله جهت تعیین تغییرات مکانی ویژگی‌های خاک در اراضی دشت سیستان، تعداد 301 نمونه خاک به‌صورت سیستماتیک و منظم با فاصله 1500 متری از منطقه دشت سیستان تهیه شد و به آزمایشگاه انتقال یافت. ویژگی‌های ذکر شده اندازه‌گیری گردید. با استفاده از نرم‌افزارهای arcgis و gs+ نیم تغییرنماهای این پارامترهای خاک تعیین و نقشه پهنه‌بندی هر کدام‌ ترسیم گردید و تجزیه داده‌ها با نرم‌افزار spss انجام شد. معیار ارزیابی روش‌های مختلف زمین‌آماری در این پژوهش، مقادیر میانگین خطا و جذر میانگین مربعات خطا با استفاده از روش اعتبارسنجی متقابل بود. نتایج نشان داد که روش وزن‌دهی معکوس فاصله با توان 2 برای چگالی ظاهری و روش کوکریجینگ برای شوری، آهک و ph خاک با کمترین مقدار جذر میانگین مربعات خطا بیشترین دقت را داشت. نقشه‌های پهنه‌بندی نشان داد که بالا بودن درصد رس در قسمت‌های شمالی در میزان شوری موثر می‌باشد. همچنین میزان آهک و phخاک‌های سیستان بالا بوده و آهکی و قلیایی هستند. چگالی ظاهری خاک‌های منطقه دارای تغییرات شدید و ناگهانی بود.