بررسی تغییرات فصلی تراکم بارش نیم قرن اخیر ایران

در مناطق مختلف دنیا، مطالعات زیادی در مورد تغییر اقلیم انجام شده است. نتایج اغلب آن‌ها نشان دهنده تغییر عوامل اقلیمی، به ویژه بارش و دما است. بررسی پدیده بارندگی به عنوان یکی از عوامل هواشناسی مهم، اهمیت ویژه ای در دسترسی به منابع آب دارد. در این تحقیق، با استفاده از شاخص تراکم بارش در مقیاس فصلی به بررسی تغییرات این پدیده مهم در سطح کشور ایران پرداخته شد. با استفاده از سری زمانی داده های بارندگی ماهانه 25 ایستگاه سینوپتیک ایران در دوره آماری 2010-1961، داده های شاخص تراکم بارش در مقیاس فصلی استخراج گردید. سپس این داده ها در دو بازه 25 ساله مورد ارزیابی قرار گرفتند. معنی دار بودن شاخص موردنظر در دو زیر بازه 25 ساله با استفاده از آزمون t مورد تحلیل قرار گرفت. با استفاده از آزمون من- کندال روند تغییرات فصلی سری زمانی بارندگی و شاخص فصلی تراکم بارش محاسبه گردید. نتایج پهنه بندی شاخص موردنظر نشان داد که پراکنش بارندگی در هر دو زیر بازه از الگوی یکسان پیروی می کند. شاخص مذکور در مرکز و جنوب ایران و در استان های کم بارش مثل کرمان، یزد و سیستان و بلوچستان دارای مقادیر بیشتری بود. به‌طورکلی، نتایج نشان داد که با توجه به شاخص موردبررسی، ایران را می توان به سه ناحیه (از نظر الگوی پراکندگی بارش) تقسیم نمود: مناطق شمالی و حاشیه دریای خزر با تراکم و الگوی متوسط بارش، نواحی مرکزی ایران با الگوی بی نظم در بارش ها و مناطق جنوبی ایران و حاشیه دریای عمان و خلیج‌فارس که الگوی به‌شدت بی نظمی در بارش ها دارند.