روابط بین پتانسیل آب برگ، تنش درجه روز و تخلیه آب قابل استفاده در درخت بادام تحت تنش شوری

بادام یکی از مهم‌ترین محصولات باغی کشور و به‌ویژه استان آذربایجان‌شرقی می‌باشد. با توجه به کمبود منابع آب در استان و شور بودن بیش‌تر آن‌ها و اهمیت بادام به‌عنوان محصول باغی، مطالعه تاثیر شوری بر روابط آبی مربوطه در امر برنامه‌ریزی آبیاری حائز اهمیت است. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر شوری بر برخی شاخص‌های تنش آبی که در برنامه‌ریزی آبیاری باغ‌های بادام مورداستفاده قرار می‌گیرد، به مرحله اجرا درآمد. این پژوهش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تیمار شوری آب، شامل آب چاه با شوری ds/m2 (t1)، و آب‌های شور شده با نمک‌هایی با همان ترکیب آب چاه ds/m4 (t2) و ds/m5 (t3) در سه تکرار و در ایستگاه باغبانی مرکز تحقیقات کشاورزی استان در خاکی با بافت شن لومی در سال 1393 اجرا شد. در طول فصل رشد، دما و رطوبت نسبی هوا از ایستگاه هواشناسی اخذ شد و دمای پوشش سبز، پتانسیل آب برگ و رطوبت خاک تا عمق 70 سانتی‌متر در وسط روز (ساعت 12 ظهر تا 14 بعدازظهر) به‌ترتیب توسط دماسنج مادون‌قرمز، محفظه فشاری و tdr اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که شوری تاثیر معنی‌داری (p<0.0001) بر تنش-درجه-روز (sdd)، پتانسیل آب برگ و تخلیه آب قابل‌استفاده (awd) خاک دارد. میانگین فصلی sdd برای تیمارهای t1 تا t3 به‌ترتیب 4/28، 1/34 و 3/42 درجه سلسیوس روز و پتانسیل آب برگ برای همان تیمارها به‌ترتیب 90/1-، 93/1- و 16/2- مگاپاسکال به‌دست آمد. ارتباط معنی‌داری بین sdd و پتانسیل آب برگ با awd به‌دست آمد و با افزایش سطح تنش این ارتباط قوی تر شد. بر اساس معادلات رگرسیونی به‌دست‌آمده، awd برای تیمارهای t1 تا t3 به‌ترتیب 7/72، 2/57 و 9/51 درصد به‌دست آمد. بر این اساس حد آستانه‌ای پتانسیل آب برگ برای تیمارهای یاد شده جهت اجتناب از تنش به‌ترتیب 68/1- ، 76/1- و 53/1- مگاپاسکال خواهد بود. پتانسیل آب برگ معادل برای تنش کامل درخت بادام در منطقه نیز 40/2-، 29/2- و 37/2- مگاپاسکال به‌ترتیب برای تیمارهای t1 تا t3 به‌دست آمد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده و ارتباط معنی‌دار sdd با پتانسیل آب برگ و رطوبت خاک که هردو شاخص‌هایی مهم و پذیرفته‌شده از وضعیت آب گیاه هستند، می‌توان از این شاخص بدون نیاز به نمونه‌گیری‌های زیاد برای تعیین وضعیت آبی درخت بادام، برنامه‌ریزی آبیاری و استراتژی‌های کم‌آبیاری مانند rdi و prd استفاده کرد.