اثرات نیتروژن بر رشد و برخی خصوصیات مورفولوژیک گیاه دارویی مرزه (satureja hortensis l.) مایه زنی شده با باکتری های azospirillumirakense و pseudomonas putida

مرزه با نام علمی satureja hortensis l.، از جمله گیاهان دارویی است که در صنایع مختلف غذایی و پزشکی استفاده می شود. به منظور بررسی اثر میکروارگانیسم های محرک رشد و سطوح مختلف کود نیتروژن بر صفات رشدی و مورفولوژیک گیاه دارویی مرزه، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً ˝تصادفی و با چهار تکرار انجام شد. فاکتور اول و دوم به ترتیب، به صورت حضور و عدم حضور باکتری azospirillum irakense (a) و pseudomonas putida (p) و فاکتور سوم نیتروژن از منبع اوره در سه سطح عدم مصرف نیتروژن (n0) مصرف نصف نیتروژن (mg kg -1 80 : n1) و مصرف کامل نیتروژن (mg kg -1 160: n2) بود. نتایج نشان داد تعداد ساقه فرعی، وزن خشک ریشه و بخش هوایی با کاربرد تک تک باکتری ها در مقایسه با تیمار شاهد (عدم مایه زنی)، به طور معنادار افزایش یافت و در تیمارazospirillum (a+) و pseudomonas (p+) وزن خشک بخش هوایی نسبت به زمانی که از این باکتری ها مصرف نشد، به ترتیب 11 و 8 درصد افزایش یافت. همچنین، باکتری azospirillum موجب افزایش معنادار ارتفاع بوته شد. اثر متقابل دو باکتری نیز تاثیر معناداری بر ارتفاع و وزن خشک ریشه داشت به‌طوری‌که بیش ترین ارتفاع و وزن خشک ریشه در تیمار a+p- به‌دست‌آمده و نسبت به تیمار شاهد، به ترتیب21 و 44 درصد افزایش یافت. به علاوه تیمار a+n2 بیش ترین ارتفاع، ساقه فرعی و وزن خشک و تیمار p+n2 بیش ترین ساقه فرعی و وزن خشک را ایجاد کرد. ولی این تیمار ها با تیمار های a+n1 و p+n1 اختلاف معنادار نداشتند. با افزایش مقدار کود نیتروژن، کلیه صفات مورفولوژیکی و رشدی به طور معنادار افزایش یافتند ولی بین سطوح دوم و سوم مصرف نیتروژن (n2 و n1) اختلاف معنادار مشاهده نشد. بنابراین به منظور صرفه جویی در میزان کود مصرفی، می توان تیمار اثر متقابل باکتری ها با سطح دوم نیتروژن را توصیه کرد.