تاثیر تغییر کاربری مرتع به کشاورزی بر حاصلخیزی خاک در منطقه تفتان

این پژوهش با هدف بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی مرتعی بر خصوصیات خاک در منطقه تفتان (استان سیستان و بلوچستان) انجام شد. چهار کاربری شامل باغ، زراعت آبی (یونجه)، زراعت دیم (رهاشده) و مرتع انتخاب سانتیمتری در قالب طرح کاملاً تصادفی - گردید. با توجه به وسعت هر کاربری بین 4 تا 6 نمونه خاک از عمق 30-30برداشت شد. برخی خصوصیات خاک شامل بافت، اسیدیته، قابلیت هدایت الکتریکی، ماده آلی، نیتروژن کل، فسفر قابل دسترس، پتاسیم قابل دسترس، کربن ناپایدار و کربنات کلسیم اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در کاربری باغ در مقایسه با مرتع به جز فسفر و کربن ناپایدار تفاوت معنی داری بین سایر خصوصیات خاک وجود نداشت و کربن ناپایدار و فسفر کاربری باغ بیشتر بود. در زراعت آبی نیتروژن تفاوت معنیدار با مرتع داشت، به طوریکه مقدار نیتروژن در زراعت آبی بیشتر بود. مقایسه زراعت دیم با مرتع نشان داد که تنها هدایت الکتریکی تفاوت معنی دار داشت به طوریکهشوری خاک در زراعت دیم بیشتر بود. تجزیه واریانس خصوصیات خاک نشان داد که به جز فسفر، پتاسیم و کربنات کلسیم، کلیه خصوصیات خاک کاربری های مختلف باهم تفاوت معنی دار داشتند. بیشترین میزان نیتروژن، فسفر و ماده آلی در کاربری زراعت آبی اندازه گیری شد. بیشترین میزان پتاسیم و کربن ناپایدار به ترتیب مربوط به مرتع و زراعت دیم بود. بهطورکلی نتایج این تحقیق نشان داد که تغییر کاربری اراضی تاثیر معنی داری بر خصوصیات خاک دارد. هرچند نیتروژن، فسفر و کربن آلی خاک در کاربری های زراعی در مقایسه با کاربری مرتع بیشتر بود ولی تغییر کاربری به ترتیب منجر به افزایش و کاهش شوری و کربنات کلسیم گردید.