تثبیت شیمیایی درجای سرب توسط ترکیبات فسفاتی در یک خاک آهکی آلوده

هدف از این تحقیق بررسی تثبیت درجای سرب در یک خاک‌آلوده به سرب در حضور فسفات بود. بدین منظور یک نمونه مرکب خاک سطحی (5-0 سانتی متر) از حاشیه جاده تهران- قم نمونه‌برداری شد. به‌منظور بررسی اثرات تیمار فسفر بر تثبیت درجای سرب، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با استفاده از سه تیمار فسفر: دی‌آمونیوم فسفات(dap) ، سوپر فسفات تریپل (tsp) و نسبت 1:1 اسید فسفریک و سنگ فسفات، در نسبت‌های مولی p/pb ، 3، 6 و9 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها نشان داد که از بین سه تیمار فسفر بیشترین تبدیل سرب از جز های غیر باقی مانده (محلول، تبادلی، کربناتی، پیوندیافته با اکسیدهای آهن و منگنز و سرب موجود در بخش ماده آلی) به باقی مانده در تیمار دی‌آمونیوم فسفات و کمترین آن در تیمار نسبت 1:1 اسید فسفریک و سنگ فسفات حاصل‌شده است (01/0p < ). همچنین نتایج نشان داد که در مجموع تیمارهای سنگ آپاتیت- اسید فسفریک، سوپر فسفات تریپل و دی آمونیوم فسفات قادر بوده اند به‌ترتیب 3/18، 4/21 و1/33 درصد از مجموع جز های غیر باقی مانده را به جز باقی مانده تبدیل کنند. مقایسه نتایج پراش نگارهای پرتو ‌ایکس (xrd) و خاک های تیمار شده با خاک شاهد نشان داد که افزودن فسفر به خاک باعث تشکیل کانی پایرومورفیت شده و از بین سه تیمار شدت پیک در گراف مربوط به دی‌آمونیوم فسفات بیش از دیگر تیمارها بود.