پایش بلند مدت خشکسالی های ارومیه با استفاده از شاخص کمبود توام

پایش و پیش بینی خشکسالی ها، بویژه تعیین دقیق زمان شروع و تداوم آن، اهمیت ویژه ای در مدیریت منابع آبی و برنامه ریزی جهت کاهش اثرات مخرب خشکسالی دارد. در این مطالعه خشکسالی های هواشناختی ارومیه در دوره آماری2011-1951 با استفاده از شاخص کمبود توام (jdi) و شاخص بارش استاندارد شده متداول (spi) و شاخص spi اصلاح شده ( ) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که استفاده از شاخص تا حدود زیادی معایب spi متداول را برطرف می کند و تغییرات فصلی بارش را در محاسبه شاخص spi لحاظ می نماید. با این حال شاخص نیز همانند شاخص spi متداول به مقیاس زمانی حساسیت نشان می دهد، زیرا ممکن است نتایج ناسازگار در مقیاس های زمانی مختلف ظاهر شود و این موضوع باعث سردرگمی محققان در ارزیابی خشکسالی ها می شود. برای حل این مشکل از شاخص کمبود توام استفاده شد. شاخص jdi با ایجاد توزیع توام شاخص های با مقیاس های زمانی 1 تا 12 ماهه با استفاده از توابع مفصل بدست می آید. نتایج محاسبه شاخص jdi نشان داد که ارومیه یک سلسله خشکسالی بلندمدت و شدید (1-jdi < ) را در خلال سال های 1996 تا 2011 تجربه کرده است. بطوریکه در این دوره (2011-1996) از کل 192 ماه، 101 ماه خشک (jdi < 0) بوده است. همچنین دوره های خشک از شدت بیشتری (نسبت به دوره های تر) برخوردار بوده اند. این خشکسالی ها عواقب زیست محیطی وخیمی از جمله خشک شدن دریاچه ارومیه را بهمراه داشته است.