شبیه سازی آبشویی یون نیترات در یک خاک لوم شنی تیمار شده با زیولیت با استفاده از نرم افزار Hydrus-1D

چکیده مصرف کود نیتروژن در کشاورزی، تجمع و حرکت نمک ها در خاک ها و مدل سازی این حرکت در سال های اخیر مورد توجه فراوانی قرار گرفته است. از طرفی در استفاده از این مواد باید تدابیری اتخاد نمود که ضمن افزایش تولید و کیفیت محصولات کشاورزی از اثرات نامطلوب آن، مانند آلوده کردن محیط زیست، خاک و آب های زیر زمینی کاسته شود. در این پژوهش تاثیر زیولیت پتاسیمی در جذب و نگهداری یون نیترات در یک خاک لوم شنی اشباع و در شرایط آزمایشگاهی، با چهار تیمار شاهد و کاربرد 2، 4 و 8 گرم زیولیت در هر کیلوگرم خاک مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش ها در قالب یک طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد و نیز آبشویی یون نیترات، به وسیله نرم افزار hydrus-1d در ستون های خاک شبیه سازی شد. کود نیترات آمونیوم با غلظت 10 گرم بر لیتر به ستون های خاک اضافه گردید و سپس ستون های خاک آبشویی شدند. نتایج به دست آمده نشان داد، اضافه کردن زیولیت پتاسیمی به خاک باعث کاهش شستشوی نیترات و افزایش نگهداشت آن در خاک می شود. در نرم افزار هایدروس، از معادلات جابجایی - انتشار (cde) و رطوبت روان- ساکن (mim) در برآورد حرکت یون نیترات در خاک استفاده شد. ایزوترم های جذب و ضرایب پخشیدگی و انتشار یون نیترات با استفاده از مدل سازی معکوس تعیین گردیدند. به دلیل دست خورده بودن نمونه های خاک، برآورد مدل cde به مقادیر اندازه گیری شده در هر چهار تیمار، نزدیک تر بود. همچنین هر دو مدل cde و mim نشان دادند که افزایش کاربرد زیولیت باعث کاهش ضریب پخشیدگی و افزایش ضریب انتشار آبی یون نیترات در خاک می شود.