تاثیر حذف کربنات‌ها بر جذب روی در برخی خاک‌های آهکی ایران

روی (zn) یکی از عناصر کم مصرف برای گیاهان بوده و کمبود آن در خاک‌های ایران رایج است. از طرف دیگر بسیاری از ویژگی‌های خاک‌های مناطق خشک و نیمه خشک تحت تاثیر حضور کربنات‌ها قرار می‌گیرد. در تحقیق جاری، جذب روی در بیست نمونه مرکب خاک سطحی ( cm30 -0) از مناطق مرکزی ایران قبل و بعد از حذف کربنات ها با استفاده از بافر استات سدیم (ph=4.75 ) بررسی شد. مطالعات پراش با اشعه ایکس (xrd) نشان داد که کربنات غالب در خاک‌های مورد آزمایش کلسایت است. بر اساس نتایج حاصله حذف کربنات‌ها نتوانست شکل همدمای جذب روی را که l شکل بود تغییر دهد. با افزایش غلظت روی مصرفی تاثیر حذف کربنات‌ها بر جذب روی بیشتر شد. پدیده پس ماند (هیسترسیس) در جذب و واجذب روی ، قبل و بعد از حذف کربنات‌ها مشاهده شد . سطح ویژه خاک‌ها بر اثرحذف کربنات‌ها کاهش یافت و مقدار جذب روی در واحد وزن خاک‌ها نیز تنزل پیدا کرد اما مقدار جذب روی در واحد سطح خاک‌ها افزایش معنی دار (p < 0.01) نشان داد. معادله تجربی فروندلیچ ( ) قبل و بعد از حذف کربنات ها به خوبی داده‌های جذب روی را توصیف کرد و تغییرات ضریب بسیار بیشتر از تغییرات ضریب فروندلیچ بود. معادله تک مکانی لانگ موییر نتوانست توصیف خوبی از داده ها داشته باشد ولی معادله دو مکانی لانگ موییر برازش معنی دار نشان داد. بر اساس نتایج حاصله ضرایب ‘ به ترتیب انرژی جذب روی در مکانهای اول و دوم جذبی‘ به علت حذف کربناتها کاهش قابل توجهی نشان دادند.