تاثیر کرم خاکی گونه eisenia fetida در فراهمی زیستی خاک‌های آلوده به سرب در حضور ماده آلی

در زمینه ارزیابی خطرات زیست محیطی، کرم های خاکی جزء مهمی از خاک هستند و از لحاظ اکولوژیکی به عنوان یک شاخص بیولوژیکی برای حفظ سلامت و کیفیت خاک در نظر گرفته میشوند. مطالعه حاضر با هدف کارایی کرم های خاکی eisenia fetida در پالایش زیستی خاک های آلوده به سرب در حضور ماده آلی انجام شد. در این مطالعه ٦ نمونه خاک از عمق صفر تا 15 سانتی متری در فواصل متفاوت اطراف معدن آهنگران و یک نمونه خاک (نمونه شاهد) از منطقه غیر آلوده جمع آوری شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با عامل اول نوع کودهای آلی (کود گاوی، پوره ی هویج ورمی کمپوست و شاهد) و عامل دوم وجود یا عدم وجود کرم خاکی مورد بررسی قرار گرفت. دوازده عدد کرم خاکی با وزن بین 0/3 تا ٠/٦ گرم برای هر نمونه خاک (300) (گرم)، انتخاب شدند کرم ها به مدت ٤٢ روز در معرض خاک های آلوده به سرب با غلظت 133/19 تا 13250 میلی گرم بر کیلوگرم قرار گرفتند. در پایان آزمایش غلظت سرب در خاک و بدن کرم های خاکی اندازه گیری شد. بیشترین غلظت سرب در بافت کرم های خاکی در نقاطی که نسبت به سایر نقاط نمونه برداری دارای بیشترین غلظت فلز مورد نظر s2 و s3 (نقاط نمونه برداری دوم و سوم) بودند یافت شد. غلظت کم فلز سرب در خاک منجر به بالا بودن فاکتور تجمع زیستی فلزات برای کرم های خاکی میشود بنابراین در این پژوهش مقدار فاکتور تجمع زیستی برای فلز سرب در نقطه ی s7 بر خلاف سایر نقاط، برای تمام تیمارها بیشتر از یک بدست آمد. افزایش معنی داری در بخش سرب تبادلی به میزان 50 میلی گرم در کیلوگرم در تیمار کود گاوی بدون کرم خاکی نسبت به سایر تیمارها مشاهده شد. کاربرد تیمارهای کود گاوی و ورمی کمپوست به ترتیب باعث کاهش معنی دار ٦٥٦ و ٦٨٠ میلی گرم بر کیلوگرم نسبت به نمونهی شاهد (٢٣٥٤میلی گرم بر کیلوگرم) در بخش کربناته شد. همچنین افزایش معنی داری در بخش باقیمانده فلز سرب ( به میزان ٨٥٦ میلی گرم بر کیلوگرم) در حضور کرم خاکی مشاهده شد.

the effect of eisenia fetida earthworm on bioavailability of lead-contaminated soils in the presence of organic matter

in assessing environmental hazards, earthworms are an important component of soil and are considered ecologically as a biological indicator for maintaining soil health and quality. the aim of this study was to evaluate the efficiency of eisenia fetida earthworms in bioremediation of lead-contaminated soils in the presence of organic matter. in this study, 6 soil samples were collected from a depth of 0 to 15 cm at different distances around ahangaran mine and a soil sample (control sample) was collected from a non-contaminated area. this experiment was investigated as a factorial experiment in a randomized complete block design with the first factor of organic fertilizers (bovine manure, carrot puree, vermicompost and control) and the second factor the presence or absence of earthworms. twelve earthworms weighing between 0.3 and 0.6 g were selected for each soil sample (300 g). the worms were exposed to lead-contaminated soils with a concentration of 133.19 to 13250 mg kg-1 for 42 days. at the end of the experiment, the concentration of lead in the soil and body of earthworms was measured. the highest concentration of lead in earthworm tissue was found in the points that had the highest concentration of metal s2 and s3 (second and third sampling points) compared to other sampling points. low concentration of lead metal in soil leads to high bioaccumulation factor of metals for earthworms. in this study, the amount of bioaccumulation factor for lead metal at point s7, unlike other points, was more than one for all treatments. a significant increase in exchange lead (50 mg kg-1) was observed in the treatment of manure without earthworm compared to other treatments. application of cattle manure and vermicompost significantly reduced 656 and 680 mg kg-1, respectively, compared to the control sample (2354 mg kg-1) in the carbonate section. also, a significant increase was observed in the residual lead metal (856 mg kg-1) in the presence of earthworms