بهره‌برداری بهینه از سامانه سد تک‌مخزنه با الگوریتم اصلاحی کلونی زنبورعسل مصنوعی: (مطالعه موردی: سد دز در استان خوزستان)

در این تحقیق، الگوریتم کلونی زنبور عسل مصنوعی، برای حل مساله بهینه‌سازی بهره‌برداری از سیستم تک مخزنه استفاده شده است. بدین منظور، با ایجاد اصلاحاتی در الگوریتم پایه کلونی زنبور عسل مصنوعی، الگوریتم اصلاحی کلونی زنبور عسل مصنوعی معرفی شد. مساله بهرهبرداری بهینه ساده و برقابی از سیستم سد تک مخزنه سد دز (در دو دوره زمانی 5 و 20 ساله) حل و نتایج آن با سایر یافته‌های دیگران مقایسه ‌شد. برای حل دو فرمولبندی ارائه شد که در فرمولبندی اول، مقدار آب خروجی از مخزن سد‌ و در فرمولبندی دوم حجم ذخیره مخزن سد به عنوان متغیر تصمیم در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که در حل مساله بهره‌برداری ساده 5 و 20 ساله با استفاده از فرمولبندی اول، مقادیر تابع هدف الگوریتم اصلاحی کلونی زنبور عسل مصنوعی نسبت به الگوریتم پایه به ترتیب، %9.94 و %55.266 بهبود یافته و در حل مساله بهره‌برداری ساده 5 و 20 ساله با استفاده از فرمولبندی دوم، درصد بهبود مقادیر تابع هدف به ترتیب، برابر با %14.63 و %7.18 بود. علاوه بر این، در حل مساله بهره‌برداری برقابی 5 و 20 ساله با استفاده از فرمولبندی اول، مقادیر تابع هدف الگوریتم اصلاحی کلونی زنبور عسل مصنوعی نسبت به الگوریتم پایه به ترتیب %7.76 و %26.47 بهبود یافته و در حل مساله بهره‌برداری برقابی 5 و 20 ساله با استفاده از فرمولبندی دوم، درصد بهبود مقادیر تابع هدف به ترتیب، برابر با %3.79 و %25.49 بود.

Optimal Operation of Single Reservoir System Using Improved Artificial Bee Colony Algorithm (Case study: Dez Reservoir in Khozestan)

In this research, artificial honey bee colony algorithm, is used to solve single reservoir operation optimization problem. For this purpose, improved artificial bee colony algorithm is proposed using some modification in the basic algorithm. The simple and hydropower operation problems of Dez reservoir over 5 and 20 year time periods are solved using the proposed algorithm and the outputs are compared with the other available research results. In order to solve these problems, two different formulations are proposed in which the water release and storage volumes are considered as decision variables in the first and second formulations, respectively. If the first formulation of the improved artificial bee colony algorithm is used to solve the simple reservoir operation over 5 and 20 years, the objective function values are improved %9.94 and %55.266 than basic artificial bee colony algorithm, respectively. If the second formulation is used to solve simple reservoir operation over 5 and 20 years, the objective function values are improved %14.63 and %7.18 than basic artificial bee colony algorithm, respectively. In addition, if the first formulation of improved artificial bee colony algorithm is used to solve hydropower reservoir operation over 5 and 20 years, the objective function values are improved %7.76 and %26.47 than basic artificial bee colony algorithm, respectively. If the second formulation is used to solve hydropower reservoir operation over 5 and 20 years, the objective function values are improved %3.79 and %25.49 than basic artificial bee colony algorithm, respectively.