پیامد آبیاری با پساب شهری پالایش نشده همدان بر فراوانی کلیفرم‌های روده‌ای در خاک و بافت سبزی‌ها

بررسی فراوانی و زنده مانی باکتری های روده ای در بافت سبزی ها برای پیشگیری از همه گیری بیماری ها بسیار مهم است. هدف این پژوهش بررسی آلودگی خاک و سبزی‌های آبیاری شده با پساب‌های شهری پالایش نشده، به کلیفرم‌های روده‌ای در شهر همدان بود. برای این کار نمونه‌هایی از اندام های هوایی سبزی ها و خاک پیرامون ریشه آنها ماهانه از خرداد تا شهریور سال 1390 برداشت شد. میانگین لگاریتم فراوانی ایشریشیا کلای، کلیفرم های لاکتوز مثبت و منفی به ترتیب برابر 5.32، 5.81 و 5.39 بود. در ماه‌های خرداد و تیر از دیدگاه آماری ناهمانندی چشم‌گیری (p<0/05) میان فراوانی کلیفرم های لاکتوز مثبت و منفی در خاک شاهد (حیدره) با آنها در دو جایگاه دیگر که با پساب شهری پالایش نشده آبیاری شده بودند، دیده نشد، ولی در شهریور ماه فراوانی آنها در خاک حیدره به اندازه چشم گیری (p<0/05) کمتر بود. میانگین لگاریتم فراوانی ایشریشیا کلای، کلیفرم های لاکتوز مثبت و منفی در بافت سبزها به ترتیب برابر 0.30، 3.97 و 3.72 بود. فراوانی ایشریشیا کلای در بافت بسیاری از سبزی ها در اندازه شمارش شدنی نبود. آبیاری با پساب پالایش نشده پیامد بسیار چشم گیری (p<0/001) بر فراوانی کلیفرم های لاکتوز منفی در بافت سبزی ها داشت.  لگاریتم فراوانی این باکتری ها در هر گرم از وزن خشک گیاه شوید در جایگاه فرهنگیان بیشترین (4.58) و در جعفری در جایگاه حیدره کمترین (1.08) بود. فراوانی کلیفرم های لاکتوز مثبت و منفی درون سبزی ها با فراوانی آنها در خاک همبستگی نداشت ولی با هر یک از آنها در آب آبیاری همبستگی بسیار چشم گیری داشت (p<0/001).