ارزیابی کیفیت آب چشمه‌های استان آذربایجان‌غربی از نظر پتانسیل گرفتگی گسیلنده‌ها در سامانه‌های آبیاری قطره‌ای

به دلیل بحران‌های زیست محیطی ناشی از خشکی دریاچه ارومیه، لزوم بکارگیری روش های آبیاری با بازده بالا در این حوضه حائز اهمیت است. آبیاری قطره‌ای یک راه‌حل مناسب جهت استفاده بهینه از منابع آب می‌باشد. اجرای سامانه های آبیاری قطره‌ای نیازمند تحلیل کیفیت آب مورد استفاده جهت جلوگیری از گرفتگی گسیلنده ها می باشد. در این مطالعه، پارامترهای کیفی چشمه‌های بخشی از استان آذربایجان‌غربی شامل شوری (ec)، کل مواد جامد محلول (tds)، نسبت جذبی سدیم (sar) و شاخص اشباع لانژیلر (lsi) تعیین و قابلیت کاربرد چشمه ها در سامانه‌های آبیاری قطره‌ای، در منطقه مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور آمار کیفی 1705 چشمه موجود در محدوده مطالعاتی، از شرکت آب منطقه‌ای استان آذربایجان‌غربی اخذ و تحلیل شد. نتایج نشان داد که مقدار شاخص lsi در 87.3 درصد چشمه‌ها مثبت و پتانسیل رسوب کربنات در آن‌ها وجود دارد. tds در 11.0 درصد از چشمه ها دارای مقادیر بین 1500-1000 میلی‌گرم بر لیتر بوده که خطرساز می‌باشد. مقدار tds در 33.4 درصد دارای مقادیر 500-1000 میلی‌گرم بر لیتر و در 55.6 درصد نیز دارای مقادیر 500-0 میلی‌گرم بر لیتر بوده و بی‌خطر می‌باشند. همچنین مقدار sar در 97.7 درصد چشمه ها در کلاس مناسب قرار گرفت. برای انتخاب روش مناسب میان‌یابی، روش‌های مختلف با استفاده از آماره‌های ریشه میانگین مربعات خطای نرمال (nrmse) و خطای نسبی (re) ارزیابی و روش کریجینگ با کمترین مقدار خطا نسبت به سایر روش‌ها، برای درون یابی پارامترهای کیفی استفاده شد. استفاده از آب چشمه های استان آذربایجان‌غربی در آبیاری قطره‌ای توصیه می گردد اما خطر گرفتگی گسیلنده‌ها به ویژه در شمال استان بالا می‌باشد.