آنالیز ژنتیکی صفات تولید شیر در زایش نخست گاوهای شیری استان همدان

زمینه مطالعاتی: برآورد اجزای واریانس برای طرح ریزی دقیق برنامه های اصلاح نژادی ضروری است. هدف: پژوهش حاضر برای برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات تولیدی زایش نخست در گاوهای هلشتاین استان همدان انجام شد. روش کار: از رکوردهای زایش نخست 4027 گاو شیرده از 148 گله که توسط سازمان جهاد کشاورزی استان همدان جمع آوری شده بود، استفاده شد. اجزای (کو)واریانس صفات تولید شیر با تجزیه های دو صفتی مدل های مختلط دامی و با الگوریتم میانگین اطلاعات بیشترین درست نمائی محدود شده (aireml) برآورد شدند. در این مدل ها اثرات ثابت شامل گله – سال – فصل زایش و درصد هلشتاین (برای همه صفات) و سن زایش (برای صفات تولید شیر، تولید شیر تصحیح شده براساس چربی و تولید چربی 305 روز) بودند. اثر ژنتیکی افزایشی دام به عنوان اثر تصادفی در مدل درنظر گرفته شد. نتایج: وراثت پذیری صفات تولید شیر، تولید شیر تصحیح شده براساس چربی، درصد چربی، درصد پروتئین، تولید چربی و تولید پروتئین 305 روز شیردهی در زایش نخست، به ترتیب 16/0، 17/0، 25/0، 18/0، 20/0 و 14/0 و روندهای ژنتیکی آن ها به ترتیب، 510/2 و 010/2 کیلوگرم در سال، 001/0 و 000/0 درصد در سال و 068/0 و 022/0 کیلوگرم در سال برآورد شدند. مقادیر برآورد شده همبستگی ژنتیکی تولید شیر با صفات شیر تصحیح شده براساس چربی، درصد چربی، درصد پروتئین، تولید چربی و تولید پروتئین به ترتیب، 86/0، 27/0 ، 25/0 ، 60/0 و 90/0 بودند. همبستگی ژنتیکی تولید شیر تصحیح شده با صفات درصد چربی، درصد پروتئین، تولید چربی و تولید پروتئین به ترتیب 25/0، 25/ ، 94/0 و 94/0 برآورد شدند. نتیجه گیری نهایی: با توجه به وراثت پذیری بالاتر تولید شیر تصحیح برای چربی نسبت به تولید شیر و همچنین همبستگی های ژنتیکی بالا و مثبت آن با ترکیبات شیر، به نظر می رسد که انتخاب بر اساس تولید شیر تصحیح شده برای چربی بهتر از تولید شیر باشد.